به گزارش بهداشت نیوز، چرا کودکان در معرض مسمومیت هستند؟

کودکان، به‌ویژه در سنین پایین، ویژگی‌های جسمی و روانی خاصی دارند که آنان را مستعد مسمومیت می‌کند:

کنجکاوی و دسترسی آسان به مواد خطرناک: بسیاری از مواد سمی و داروها برای کودکان جذاب است، به‌ویژه اگر در بسته‌بندی‌های رنگارنگ یا طعمدار باشد.
نبود توانایی در تشخیص خطر: کودکان خردسال اغلب قادر به تمییز دادن خطرات نیستند و به راحتی از مواد سمی استفاده می‌کنند.
احساس مسوولیت‌پذیری کمتر: کودکان قادر به درک و اجرای قوانین ایمنی به طور مستقل نیستند که این امر خطر مصرف تصادفی مواد سمی را افزایش می‌دهد.
تقلید از بزرگسالان: کودکان ممکن است دارو یا مواد دیگر را از روی رفتار بزرگسالان تقلید کنند.
آسیب‌پذیری بیشتر در شرایط خاص: در زمان بیماری، مشکلات خانوادگی یا نبودن والدین در منزل، کودکان بیشتر در معرض خطر مسمومیت قرار دارند.
اصول پیشگیری از مسمومیت در کودکان

داروها و مواد شیمیایی خانگی را در کابینت‌های قفل‌دار یا جعبه‌های ایمنی نگهداری کنیم که کودکان قادر به دسترسی به آن‌ها نباشند.
از بسته‌بندی اصلی داروها و مواد شیمیایی استفاده و از انتقال آن‌ها به ظروف غیررسمی مانند بطری نوشابه خودداری کنیم.
مواد شیمیایی خطرناک، شوینده‌ها، نفت، بنزین، الکل و ضدیخ را همیشه در ظرف اصلی و دور از دسترس کودکان نگهداری کنیم.
پس از استفاده از مواد شیمیایی، درب آن‌ها را ببندیم، اما بدانیم هیچ ظرف دربسته‌ای به طور کامل ایمن نیست.
گیاهان و گل‌های آپارتمانی سمی مانند خرزهره و دیفن باخیا را دور از دسترس کودکان قرار دهیم و هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آن‌ها باشیم.
وسایل و اسباب‏بازی بی‏کیفیت، رنگ‏های قدیمی، ظروف غیراستاندارد و باتری‏ها، می‏تواند حاوی سرب ‏باشد، بنابراین باید از تماس یا بردن آن‏ها به دهان توسط کودک جلوگیری شود. اصلی‏ترین عارضه سرب در تکامل سیستم عصبی کودکان و بهره هوشی کودک بروز پیدا می کند.
آموزش و آگاهی‌دهی به کودکان

به کودکان بیاموزیم چیزهای ناشناس را نخورند یا ننوشند، مگر با اجازه بزرگسالان.
به آن‌ها توضیح دهیم که دارو خوراکی نیست و نباید از دارو با عنوان هایی مانند آب‌نبات یا شکلات استفاده کرد.
به کودک آموزش دهیم که باید داروها تنها تحت نظارت بزرگسالان مصرف شود.
مراقبت در مصرف دارو

آماده‌سازی داروهای کودک به‌طور جداگانه: داروهایی که باید به کودک داده شود، لازم است در بسته‌بندی‌هایی جداگانه و به‌طور مشخص در اختیار والدین قرار گیرد تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری شود.
داروهای افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگه داریم.
از جعبه‌های دوز هفتگی برای مدیریت مصرف دارو استفاده کنیم تا از مصرف دوز تکراری یا اشتباه پیشگیری شود.
در صورت نبودن والدین و سپردن کودک به فرد دیگر، نکات ایمنی را به او نیز گوشزد کنیم.
مراقب باشیم از دسترسی کودک به کیف‌دستی، کیسه‌های پلاستیکی و اسباب‌بازی‌های باتری‌دار، به ویژه باتری‌های کوچک و مینیاتوری، جلوگیری شود.
نشانه های مسمومیت

اگر کودک شما در معرض مسمومیت قرار گرفت، ممکن است علائم زیر را نشان دهد: تهوع، استفراغ، درد شکم، تغییر در تنفس یا ضربان قلب، ضعف، خواب‌آلودگی، گیجی یا تغییر رفتار.

اقدامات فوری

تماس با اورژانس: در صورت مشکوک بودن به مسمومیت، بی درنگ با اورژانس (115) یا مرکز اطلاع رسانی دارو و سموم (190) تماس بگیرید.
جمع‌آوری اطلاعات: هنگام تماس با اورژانس، اطلاعاتی مانند نوع ماده مصرف‌شده، زمان و مقدار مصرف، سن کودک و وضعیت کلی او را تهیه کنید.
جلوگیری از ایجاد استفراغ: در صورتی که مرکز اطلاع رسانی دارو و سموم یا پزشک توصیه نکرده است، هیچ‌گاه اقدام به ایجاد استفراغ در کودک نکنیم، چرا که این کار می‌تواند خطرناک باشد.
در صورت بلع باتری یا مواد شیمیایی خطرناک مانند نفت یا متادون، کودک را بی درنگ به نزدیک‌ترین مرکز درمانی منتقل کنیم.
مسمومیت‌های شایع در کودکان

داروها: مسکن‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، ویتامین‌ها و شربت متادون (بسیار سمی).
مواد شیمیایی: شوینده‌ها، سفیدکننده‌ها، حشره‌کش‌ها، لاک پاک‌کن و ضدعفونی‌کننده‌ها.
مواد خوراکی و طبیعی: گیاهان سمی، آلومینیوم و مواد غذایی غیرمجاز.
باتری‌ها و وسایل کوچک: باتری‌های مینیاتوری و دیسکی موجود در اسباب‌بازی‌ها و ساعت‌ها.
نتیجه‌گیری

پیشگیری از مسمومیت‌ها در کودکان مسوولیتی است که باید با مشارکت تمامی اعضای خانواده، مراقبان و نهادهای اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. با پیروی از اصول ایمنی، آموزش صحیح و نگهداری دقیق از داروها و مواد شیمیایی، می‌توان تا حد زیادی از بروز این حوادث جلوگیری کرد. اهمیت آگاهی و آمادگی در این زمینه برای حفظ سلامت کودکان انکارناپذیر است.

دکتر «اسماء میرفردی»، کارشناس مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم، معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز