عصر ایران - در پس هر قوطی نوشابه شیرین، یک خطر خاموش برای یکی از حیاتی ترین اعضای بدن نهفته است. یافته های تکان دهنده دو مطالعه بزرگ علمی در سال های اخیر، یک حقیقت تلخ را آشکار کرده اند: چه با شکر شیرین شده باشند و چه با جایگزین های مصنوعی، مصرف روزانه این نوشیدنی ها می تواند به طور چشمگیری سلامت کبد شما را تهدید کند.
این مطالعات با ارقام قاطع، ثابت می کنند که عادت روزانه به مصرف نوشابه ها، ریسک ابتلا به بیماری کبد چرب، سرطان کبد و مرگ ناشی از نارسایی کبدی را به شدت بالا می برد و لزوم بازنگری فوری در رژیم غذایی روزانه ما را گوشزد می کند.
برای دسترسی به مقاله علمی مرتبط با هر بخش می توانید روی کلمه های آبی رنگ این متن کلیک کنید.
اطلاعات موجود در این مطلب تنها برای افزایش آگاهی ارائه شده اند و جایگزین مشاوره یا درمان پزشکی نیستند. حتما قبل از هرگونه اقدامی با پزشک مشورت کنید، به ویژه اگر بیماری خاصی دارید یا دارو مصرف می کنید.
در یک بررسی بزرگ مشاهده ای که در اوت 2023 توسط محققان دانشگاه هاروارد در مجله JAMA Network Open منتشر شد، ارتباط مستقیمی میان مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر و افزایش خطر سرطان کبد مشاهده شد. این تحقیق، شرایط نزدیک به 100000 زن یائسه آمریکایی را در طول بیش از 20 سال پیگیری کرد.
یافته ها حاکی از آن بود:
زنانی که روزانه یک وعده یا بیشتر نوشیدنی های شیرین شده با شکر (مانند نوشابه های معمولی و آبمیوه های قندی) مصرف می کردند، در مقایسه با افرادی که ماهانه سه وعده یا کمتر مصرف می کردند، 85 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد قرار داشتند.
همچنین، این گروه از مصرف کنندگان روزانه، با 68 درصد خطر بالاتر مرگ ناشی از بیماری های مزمن کبدی (از جمله سیروز و فیبروز) مواجه بودند.
جدیدترین شواهد که در کنگره گوارش اروپا (UEG Week) 2025 ارائه شد، روی پیامدهای مصرف نوشیدنی های رژیمی تمرکز کرده است. این تجزیه و تحلیل گسترده روی داده های بیش از 120000 شرکت کننده از بیوبانک بریتانیا، به بررسی ارتباط میان این نوشیدنی ها و بیماری کبد چرب مرتبط با اختلال متابولیک (MASLD) پرداخت.
یافته های این مطالعه نشان داد که:
مصرف روزانه و بیش از 250 گرم از هر دو نوع نوشیدنی، به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری کبد چرب مرتبط با اختلال متابولیک را افزایش می دهد.
افراد با مصرف بالای نوشابه های شیرین شده با شکر، تا 50 درصد افزایش خطر ابتلا به MASLD داشتند.
نکته تعجب آور این بود که مصرف کنندگان نوشیدنی های شیرین شده مصنوعی (رژیمی) نیز تا 60 درصد افزایش خطر ابتلا به MASLD را نشان دادند و این گروه به طور خاص با خطر بالاتر مرگ ناشی از نارسایی کبدی مرتبط بودند.
محققان نتیجه گرفتند که نوشیدنی های شیرین شده با شکر با ایجاد جهش های ناگهانی در قند خون و افزایش مقاومت به انسولین به کبد آسیب می رسانند، در حالی که نوشیدنی های رژیمی ممکن است از طریق اختلال در میکروبیوم روده باعث ایجاد استرس های متابولیک شوند.
این دو مطالعه همواره بر یک اصل تاکید دارند: برای محافظت از سلامت کبد و کاهش چشمگیر ریسک ابتلا به بیماری های جدی، ضروری است که مصرف نوشیدنی های شیرین، اعم از شیری شده با شکر و رژیمی، به حداقل برسد. متخصصان توصیه می کنند که جایگزینی این نوشیدنی ها با آب آشامیدنی، امن ترین و موثرترین راه برای حفظ سلامت متابولیک و جلوگیری از آسیب های کبدی است.
