به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام محمدصادق اکبری صبح شنبه در آئین گرامیداشت روز کارشناس رسمی، گفت: در هفت‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، بیش از هشت هزار و ۳۰۰ مورد ارجاع هوشمند به کارشناسان رسمی دادگستری توسط شعب قضائی استان سمنان انجام شده که گامی مهم در جهت عدالت‌محور کردن نظام ارجاع به کارشناسان است.
وی با تبریک روز کارشناس رسمی، نقش این قشر را در فرآیند تحقق عدالت قضائی بسیار مهم و تعیین‌کننده دانست و اظهار داشت: کارشناسان رسمی بازوان علمی و فنی دستگاه قضائی هستند و دقت، سلامت و استقلال در نظر کارشناسی نقش مستقیم در صدور آرای عادلانه دارد. هرچه نظام کارشناسی قوی‌تر و مورداعتمادتر باشد، اطمینان عمومی به عدالت قضائی نیز افزایش می‌یابد.
اکبری با اشاره به برخی آسیب‌های موجود در حوزه کارشناسی گفت: در مواردی مشاهده می‌شود که پرونده‌ها به کارشناسانی ارجاع می‌شود که تخصص دقیق مرتبط با موضوع ندارند و این امر موجب تفاوت سطح علمی و دقت در گزارش‌های کارشناسی می‌شود. همچنین نبود آموزش‌های به‌روز در حوزه‌هایی نظیر فناوری‌های نوین، رمزارز و پزشکی قانونی نو، از جمله عواملی است که می‌تواند بر کیفیت نظرات کارشناسی تأثیر منفی بگذارد.
وی در ادامه با تأکید بر ضرورت حفظ استقلال و سلامت مالی کارشناسان اظهار کرد: کارشناسی زمانی دقیق و منصفانه است که استقلال رأی، سلامت مالی و شفافیت در کنار یکدیگر وجود داشته باشد. در برخی موارد، عدم تناسب حق‌الزحمه یا فشارهای بیرونی ممکن است سلامت فرآیند کارشناسی را تهدید کند، از این‌رو تقویت نظام نظارت و ارزیابی عملکرد کارشناسان امری ضروری است.
رئیس‌کل دادگستری استان سمنان افزود: یکی از چالش‌های دیگر، نبود استاندارد مشخص برای تنظیم گزارش کارشناسی و تأخیر در ارائه نظریه‌هاست. همچنین لازم است زمینه تعامل فنی و پرسش و پاسخ مؤثر بین قاضی و کارشناس فراهم شود تا قاضی بتواند با شناخت فنی از موضوع، نظر کارشناسی را نقادانه بررسی کند. در غیر این صورت، کارشناسی به‌جای ابزار کمک به عدالت، به تعیین‌کننده رأی تبدیل می‌شود.
اکبری در ادامه به ضرورت اصلاحات نهادی در نظام کارشناسی اشاره کرد و گفت: نبود بانک اطلاعاتی جامع از سوابق کارشناسان، ارجاع‌های سلیقه‌ای و تعدد نهادهای ناظر از جمله مشکلاتی است که نظارت مؤثر را دشوار می‌کند. با این حال، در استان سمنان گام‌های مؤثری در راستای اصلاح و هوشمندسازی فرآیند کارشناسی برداشته شده است.
وی اظهار داشت: در هفت‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، تعداد ۸۳۳۸ مورد ارجاع هوشمند به کارشناسان رسمی دادگستری توسط شعب قضائی استان سمنان انجام شده که گامی مهم در جهت عدالت‌محور کردن نظام ارجاع به کارشناسان و جلوگیری از اعمال سلیقه در این فرآیند محسوب می‌شود.
رئیس‌کل دادگستری استان سمنان با بیان راهکارهایی برای ارتقای جایگاه کارشناسان رسمی تأکید کرد: ایجاد نظام رتبه‌بندی و ارزیابی دوره‌ای کارشناسان، برگزاری دوره‌های آموزشی مستمر فنی و اخلاق حرفه‌ای، شفاف‌سازی فرآیند ارجاع، تشکیل هیئت‌های کارشناسی در پرونده‌های تخصصی و دیجیتالی کردن سوابق کارشناسی از جمله اقدامات مؤثری است که می‌تواند به افزایش دقت، سلامت و سرعت در رسیدگی‌های قضائی منجر شود.
