پدیدار شدن شبه‌نظامیان مسلح و باندهای تبهکار در غزه طی جنگ نسل‌کشی رژیم اشغالگر، پدیده‌ای قابل توجه بود؛ زیرا در دوره‌ای که حماس بین سال‌های ۲۰۰۷ تا اکتبر ۲۰۲۳ کنترل کامل بر امنیت داخلی داشت، چنین تشکل‌هایی وجود نداشتند. نخستین نمونه این شبه‌نظامیان پس از یورش ارتش اشغالگر و ورود به شهر رفح در مه ۲۰۲۴ شکل گرفت؛ گروهی که تحت رهبری «یاسر ابو شباب» و معاونش «غسان دهینی» در شرق گذرگاه رفح، نزدیک مرز مصر قرار دارد. این گروه طی ماه‌ها جنگ، عملیات خاصی به سود ارتش اشغالگر انجام داد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها ربودن پزشک «مروان الهَمص» و دخترش، پرستار «تسنیم» در دو عملیات جداگانه بود.
روزنامه العربی الجدید در گزارشی نوشت منابع میدانی گزارش کردند این گروه در ترور فرماندهان میدانی مقاومت و تعدادی از مبارزان در رفح و جنوب خان‌یونس نقش داشت و همچنین کمک‌های ورودی از گذرگاه کرم ابو سالم را سرقت کرد؛ اقدامی که بخشی از سیاست گرسنه نگه داشتن توسط رژیم صهیونیستی برای اعمال فشار بر دو میلیون ساکن غزه بود. در حال حاضر این گروه تحت حمایت کامل ارتش اشغالگر در شرق رفح مستقر است و حتی نیروی هوایی چندین بار برای جلوگیری از هدف‌گیری اعضای آن توسط نیروهای امنیتی غزه وارد عمل شده است.
گروه ابوشباب که از قدرتمندترین باندهای غزه محسوب می‌شود، نام «ارتش مردمی» را برای خود برگزیده و تصاویر، ویدئوها و برنامه‌های آموزشی خود را در رفح منتشر کرده است. رسانه‌های صهیونیستی نیز فضای چشمگیری برای حضور ابو شباب در رادیو ارتش و روزنامه‌هایشان فراهم کردند تا روایت و تبلیغات او را برجسته کنند. ابو شباب در گذشته به‌دلیل سرقت و قاچاق مواد مخدر زندانی شده و پیشه اصلی‌اش راننده تاکسی در شمال غزه بوده است.
سه ماه بعد، در اوت ۲۰۲۴، گروه دیگری به نام «نیروی ضربتی ضد ترور» شکل گرفت که «حسام الاسطل»، زندانی سابق امنیتی در غزه و متهم به مشارکت در ترور «فادی البطش»، فرمانده القسام در مالزی، آن را هدایت کرد. این گروه در شرق خان‌یونس و حاشیه استان میانی فعال شد.
گروه سوم را «رامی حلس» در شرق شهر غزه (محله‌های شجاعیه و تفاح) بنیان گذاشت و چندین عملیات برای کمک به ارتش اشغالگر انجام داد. خانواده حلس از ابتدا از او برائت جستند و خواستار پیگرد عشیره‌ای و قانونی‌اش شدند.
گروه چهارم که از قوی‌ترین شبه‌نظامیان شمال غزه محسوب می‌شود، در سپتامبر گذشته به‌طور علنی ظاهر شد و تحت هدایت «اشرف منسی» فعالیت می‌کند. این گروه با «مسیقی ابو شباب» در جنوب رفح هماهنگ است و در عملیات ارابه‌های گدعون ۲ برای اشغال شهر غزه، منازل و تأسیسات را پیش از ورود ارتش اشغالگر پاکسازی کرد. اعضای این گروه نیز پیش‌تر در سرقت کمک‌های ورودی از منطقه زیکیم در شمال غرب غزه دخیل بوده‌اند.
«اسماعیل ثوابتة»، مدیرکل دفتر رسانه‌ای دولت غزه گفت برخی تشکل‌های مسلح و جنایی محلی با سوءاستفاده از خلأ امنیتی و اقتصادی در جنگ، نفوذ خود را گسترش داده و مسیرهای قاچاق و بازار سیاه برای کمک‌ها، سوخت و مواد غذایی خارج از چارچوب رسمی ایجاد کرده‌اند. او تأکید کرد این گروه‌ها با پشتیبانی رژیم صهیونیستی و دریافت پوشش آتش و لجستیک فعالیت می‌کنند و نیروهای امنیتی فلسطین در حال اجرای عملیات یورش، بازداشت سرشبکه‌ها، تخریب زیرساخت‌هایشان و نظارت بر مسیر کمک‌ها هستند. تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین بر حل نزاعات عشیره‌ای، حذف مجرمان و جمع‌آوری سلاح غیرقانونی برای تثبیت امنیت تمرکز دارد.
به گفته ثوابتة، رژیم صهیونیستی قصد دارد از این گروه‌ها برای تضعیف ساختار امنیتی فلسطین و فروپاشی حاکمیت میدانی استفاده کند؛ اقداماتی که موجب اختلال در توزیع کمک‌ها، افزایش رنج انسانی، بی‌حاکمیتی، خشونت داخلی و درگیری‌های عشیره‌ای شده است.
«علاء ریماوی»، نویسنده و کارشناس امور رژیم صهیونیستی گفت ارتش صهیونیستی این گروه‌ها را بخشی از سامانه امنیتی خود در منطقه حائل می‌داند و احتمال نگه‌داشتنشان در آینده برای انجام وظایف امنیتی در مناطق مرزی وجود دارد. او افزود بحث‌هایی در دستگاه امنیتی رژیم اشغالگر درباره کارآمدی این مدل وجود دارد و برخی آن را موفقیت موقت می‌دانند. با این حال، پروژه رژیم صهیونیستی هنوز نتوانسته پیوندهای اجتماعی بازدارنده سلطه این گروه‌ها را از هم بگسلد. اگر تل‌آویو از غزه خارج شود، آن‌ها را به‌عنوان نیروی امنیتی جایگزین باقی خواهد گذاشت و اگر بماند، آن‌ها را به‌عنوان نیروی محلی غیر وابسته به هیچ نهاد فلسطینی حفظ خواهد کرد تا مانع جمعیتی ـ امنیتی میان غزه و مناطق غلاف ایجاد شود.
