به گزارش خبرنگار مهر، مراسم «عصر اثر» و جشن انتشار کتاب «توجه» مجموعه‌شعر سپید علی داودی، شامگاه دوشنبه ۲۸ شهریور، با حضور علی‌محمد مودب، آرش شفاعی، امین اکبری و جمعی از شاعران در موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب برگزار شد.

چرا علی داودی شاعر مهمی است؟

در ابتدای این جلسه آرش شفاعی درباره این کتاب، گفت: چرا علی داودی شاعر قابل توجه و مهمی است و باید او را جدی گرفت؟ من معتقدم اگر شاعران بخواهند رویه چند شاعر را به صورت جدی دنبال کنند، یکی از آنها آقای داودی است. آقای داودی به سه دلیل شاعر مهمی است. یکی پر کار بودن اوست. اینکه شاعری چند دهه همچنان در فضای شعر کار کند و پرکار باشد، نکته مهمی است. اگرچه کیفیت هم مهم است، ولی خود کمیت هم قابل توجه و مهم است. ما دوستان زیادی در سال‌های گذشته داشتیم که در شعر امروز درخشیدند و جریانی ایجاد کردند ولی درخشش آنها دولت مستعجل بود و بعد از مدتی از شعر کناره‌گیری کردند.

شفاعی ادامه داد: دلیل دوم اینکه درباره اهمیت علی داودی این است که او برخلاف بسیاری از دوستان، شاعر ریسک‌پذیری است. خیلی از شاعران در یک قابل می‌مانند و سبک‌های مختلف شعری را تجربه نمی‌کنند، ولی آقای داودی در قالب‌های مختلف مثل غزل، شعر سپید، شعر نیمایی، رباعی و… هم شعر دارند. گاهی وقت‌ها مخاطب را شگفت‌زده می‌کند.

وی افزود: نکته سوم هم اینکه این شاعر با وجود سبقه و سابقه شعرش، شاعر نوگرایی است. یعنی خودش را در جفت و بست سنت‌های ادبی و فکری محدود نکرده است. نوجویی و نوگرایی و شکستن قاعده‌هایی که به دست و پای شاعران است، یکی از ویژگی‌های علی داودی است. به همین دلیل در مجموعه کارش، شاعر مهمی است. به ویژه کتاب «توجه» یک درخشش خاصی دارد، چرا که گشودگی‌های مضمونی و رویکردی دارد که باید به آن توجه کنیم.

کتاب «توجه» نیاز روز ماست و در آن مفاهیم کلیدی و مهمی بیان شده است

در ادامه علی‌محمد مودب با اشاره به پرکاری علی داودی در سرایش شعر، گفت: حجم آفرینش شعر کم شده است. به ویژه که امروز در وضعیتی هستیم که مدام محتوا بر سر ما می‌ریزد و در جنگ تمدنی هستیم. باید به این توجه کرد که زوال و ضعف فعالیت‌های فرهنگی، زوال و ضعف انسان است. از این جهت، تلاش‌های علی داودی و شعرهای نو به نو از او، اتفاق مهمی است و نشان می‌دهد که شاعر زنده است و در این جنگ تمدنی نقش خودش را ایفا می‌کند.

مودب ادامه داد: من با تمام جان می‌گویم این کتاب، کتاب ارجمندی است. نکته آقای شفاعی هم نکته مهمی است که کار کردن و ادامه دادن خودش یک رکن مهم در فعالیت ادبی است. آقای داودی دو سه دهه است که دارد کار می‌کند و از منظر فنی و محتوایی هم در سطح خوبی فعالیت می‌کند. استعدادهای درخشانی بودند که چند شعرشان شاخص بود ولی بعد به دلایلی رها کردند. از این منظر کسی که خوب ادامه می‌دهد، به موفقیت رسیده و همین را باید جشن گرفت. ما به آدم‌هایی مثل علی داودی نیاز داریم. در کتاب «توجه» مفاهیم کلیدی و مهمی بیان شده است که شاید در برخورد اولیه به چشم نیاید. آقای داودی در سلوک شاعرانه خودش به چیزهایی توجه کرده که بحران اساسی ما در این روزگار است.

وی افزود: برگ برگ این کتاب پر از لحظات شاعرانه و تصاویر تکان‌دهنده است که در شعر امروز کم دیده می‌شود. این کتاب نیاز روز ماست. ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که اشیاء دارند عرش و تخت امپراطوری خودشان را برقرار می‌کنند. در هر محله‌ای داریم با یک مهد کالا مواجه می‌شویم. شاعر ممکن است حتی خیلی این به مفهوم متوجه نباشد، ولی دارد می‌بیند که اشیاء دارند بر ما سلطنتی پیدا می‌کنند و در ناخودآگاهش به این واکنش نشان می‌دهد و به اشیاء توجه می‌کند. ولی مدل این کتاب، اقتصاد توجه نیست و به وجه‌الله، نگاه دارد. وقتی کتاب را خواندم به صفحات پایانی رسیدم و دیدم خیلی دقیق به این موضوع توجه شده است. همان اشیایی که اوائل کتاب ما را اذیت می‌کنند شما به این شعر می‌رسید که می‌گوید «زنگ ساعت/ پرنده‌ای است که هر هفت صبح بیدار می‌شود/ خانه را برق انداخته خورشیدی به نام لامپ/ پرده، یک پرده روشن‌تر است». خیلی قدسیت دارد. از خاک بلند می‌شود. شی دارد شی بودن زمینی خودش را از دست می‌دهد. ملک دارد وجهه ملکوتی خودش را نشان می‌دهد. «نان صبحانه از گندم همان بهشت/ و فرش دستباف قدیمی هرروز برگی تازه رو می‌کند». این دیگر تصریح شعر است.

مودب در پایان گفت: علی داودی در این کتاب ما را به وجه دیگری از هستی توجه داده که برای خود من بسیار آموزنده بود و حظ بردم. دعا می‌کنم یاز از این قلم پر برکت کارهای دیگری بشنویم و ببینیم.

شعر آزاد در غربت به سر می‌برد و از ظرفیت‌های آن استفاده نمی‌کنیم

سپس علی داودی شاعر کتاب «توجه»، گفت: من در نیم قرن دوم زندگی‌ام قرار دارم. برای من شعر همیشه تازه است و احساس می‌کنم این کتاب اولم است که چاپ کرده‌ام. با اینکه همین الآن در حد چند مجموعه آماده دارم ولی پیگیری نیستم که کتابی منتشر کنم. با این‌همه انتشار هر کتاب برای من یک فصلی از زندگی‌ام است. این کتاب که منتشر شد، بلافاصله این حس را داشتم که کاش منتشر نمی‌کردم. چون حس می‌کردم کتاب خیلی شخصی است. به نسبت مجموعه‌های قبل از این، حرف‌ها خیلی شخصی‌تر و درونی‌تر بود. این کتاب، کتابی است که با خودم زمزمه می‌کنم و می‌توانم در خلوت خودم هم آن را تورق کنم. در این شعرها خیلی در عالم خودم بود.

داودی ادامه داد: درباره شعر نو هم بگویم که متأسفانه این نوع شعر در غربت به سر می‌برد. اکثرا به شعر کلاسیک می‌وردازند و نیاز است که بیشتر به شعر آزاد بپردازیم تا محاسن و معایب‌مان را پیدا کنیم و از این ظرفیت‌ها بیشتر استفاده کنیم.

شاعر «توجه» درباره اسم این کتاب، گفت: همه می‌خواهند به آنها توجه کنند، نه اینکه خودشان کسی باشند که توجه می‌کند. از حضور اشیاء و چهاردیواری در شعرها خیلی صحبت شد. خب الآن دنیایی که داریم، همین دنیای چهاردیواری است. خانه و مترو و محل کار، همه چهاردیواری هستند. پرداختن به اشیا خیلی انتخاب من نبود، شاید خیلی هم آگاهانه نبود؛ چو این اشیاء‌ در زندگی ما حضور دارند.

داودی در پایان، گفت: در زندگی‌های امروز شعر خیلی حضور ندارد. ما خودمان را فراموش کرده‌ایم. ای بسا به واسطه پرداختن به شعر، خودمان را فراموش کرده‌ایم. اینکه ما به عنوان شاعر کجای ماجرای زندگی و خودمان کجای شعر هستیم، مشخص نیست. این کتاب بهانه‌ای برای مرور خودم و دلبستگی‌ها و وابستگی‌های خودم در زندگی بود. عمدتا هم زندگی ما در خانواده می‌گذرد و تکیه‌گاه ما خانواده است. به همین دلیل کتاب را به خانمم تقدیم کرده‌ام که در ایجاد فراعت برای فکر کردن به این شعرها و این حرف‌ها خیلی به من کمک کرده است.