به گزارش ایسنا، هفت صبح نوشت: در روزگاری که قیمت لباس‌های مجلسی و عروسی به چند ده میلیون تومان رسیده، گروهی از مزون‌دارها با نگاهی تازه به بازار آمده‌اند. آنها به‌جای گلایه از رکود خرید، اجاره لباس را به استارتاپی خدماتی و اقتصادی بدل کرده‌اند و با شعار ساده «زیبا بپوش، کم بپرداز» بازاری تازه برای آنهایی که میان میل به مصرف لوکس و واقعیت تورم به دنبال راه سوم می‌گردند، پیدا کرده‌اند.

«لباس مجلسی مدل طاووس با سنگ‌دوزی ظریف، ارزش اولیه ۱۸ میلیون و اجاره فقط ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان» این یکی از صدها پست اینستاگرامی‌ست که این روزها در هشتگ‌های اجاره‌ لباس مجلسی دیده می‌شود. در میان صفحاتی که تا چند سال پیش فقط لباس می‌فروختند، حالا بسیاری از مزون‌ها و پیج‌های شخصی، اجاره لباس را به کسب‌وکاری پررونق تبدیل کرده‌اند.

صدای مزون‌دارها

سمیرا ۳۷ ساله، صاحب مزون «مهربانو» در مهرآباد تهران، می‌گوید از سال ۱۳۹۷ خدمات اجاره لباس مجلسی را با یک سرمایه کوچک بانکی در خانه و از طریق پلتفرم دیوار شروع کرده است. او می‌گوید: با وجود اینکه رسیدگی به لباس‌های کارشده سخت‌تر است، ترجیح می‌دهم این نوع لباس‌ها که قیمت بالاتری دارند را بیاورم تا نرخ اجاره هم بالاتر باشد و برای همین، بیشتر مشتریان من بالای ۴۰ سال و معمولا مادر عروس یا داماد هستند. به گفته او، لباس‌ها خیلی گران شده و مشتری‌ها توان خرید ندارند. ما لباس‌های خاص و برند را اجاره می‌دهیم تا چند نفر بتوانند استفاده کنند. در واقع به جای یک‌بار مصرف شدن، لباس بارها در چرخه مصرف می‌ماند و همه سود می‌برند.

سمیرا ادامه می‌دهد: اجاره یک لباس مجلسی معمولی حدود ۸۰۰ هزار تومان است، در حالی‌که خرید همان لباس بیش از ۴ میلیون تومان هزینه دارد. لباس‌های کارشده نیز تا ۱۰ میلیون تومان برای یک شب اجاره داده می‌شوند، در حالی که خریدشان ۳۰ میلیون تومان هزینه دارد. البته در محله‌ ما کسی ۱۰ میلیون برای اجاره نمی‌دهد. لباس‌های کارشده برای پوشش اول حدود ۶ میلیون تومان و برای دفعات بعدی بین ۳ تا ۳.۵ میلیون اجاره می‌روند.

فراخوان ثبت نام صادرکنندگان ایرانی

سمیرا در مورد ضمانت و دفعات اجاره می‌گوید: بستگی به کیفیت لباس دارد، اما معمولا از یک جایی به بعد لباس را برای فروش می‌گذارم چون در صورت تداوم اجاره، خراب می‌شود. ضمانت هم معمولا کارت شناسایی یا چک است. من، کارت ملی جدید می‌گیرم. سمیرا که تا ۷ سال داخل خانه کار می‌کرد، حالا مغازه دارد. او می‌گوید: سایت اجارستان به من خیلی کمک کرده هرچند حالا از دسترس خارج شده، همینطور سایت دیوار بستر خیلی خوبی برای پیدا کردن مشتری است. مخصوصا که نسبت به اینستاگرام راحت‌تر است.

با این حال، بیشتر مشتری‌هایم از طریق معرفی دوستان و مشتریان سابق می‌آیند و همین باعث می‌شود سعی کنم مشتری را راضی نگه دارم تا معرفی‌ام کند. لیلا که در اراک مزون دارد، می‌گوید ایده‌ اجاره لباس از درخواست خود مشتری‌ها شروع شد. آنها می‌دیدند قیمت دوخت و خرید بالاست، درخواست اجاره می‌کردند. از اول قصدش را نداشتیم، می‌خواستیم مزون به عنوان برند شخصی‌دوز شناخته شود.  او می‌گوید: مشتری‌ها از همه اقشار هستند.

حتی پزشک یا افراد با درآمد بالا هم درخواست اجاره لباس دارند. از قشر با درآمد بالا تا اقشار ضعیف‌تر، ولی تعداد گروه‌های ضعیف‌تر بیشتر است. در همه‌ رده‌های سنی هم داریم، ولی چون مزون ما لباس عروس و لباس شب دارد، بیشتر جوان‌ترها مشتری‌اند. لیلا درباره‌ قیمت‌ها و دفعات اجاره توضیح می‌دهد: واقعا خیلی متنوع است و بستگی به مدل، طراحی و نوع لباس دارد. میانگین مشخصی نمی‌شود گفت. دفعات اجاره هم بستگی دارد به نوع لباس و طراحی‌اش. ممکن است یک لباس بارها اجاره برود یا اصلا نرود.

او درباره ضمانت اضافه می‌کند: کارت ملی می‌گیریم و با شخص تطبیق می‌دهیم. ولی هیچ راهی نیست که بشود از آسیب لباس جلوگیری کرد! خیلی وقت‌ها ممکن است لباس با یک بار اجاره دیگر قابل استفاده نباشد و نیاز به تعمیر جدی پیدا کند.  بیشتر مشتری‌های لیلا به گفته خودش از طریق اینستاگرام یا معرفی دیگران می‌آیند و مشتری عبوری خیلی کم است. او همچنین می‌گوید: چون مزون ما بیشتر طراحی و دوخت شخصی دارد، با رکود اقتصادی تقاضاها خیلی کم شده، اما تقاضا برای اجاره بیشتر شده است.

صدای مشتریان 

پریسا، ۳۰ ساله و کارمند است. او می‌گوید: قبلا برای هر عروسی دنبال لباس جدید بودم، ولی الان دیگه نمی‌صرفه. لباس اجاره می‌کنم و عکس می‌گیرم. او می‌گوید برایش مهم نیست بقیه بدانند لباسش اجاره‌ای است یا نه. از طرفی برای بعضی دیگر، اجاره لباس هنوز تابو است. بهار ۲۶ ساله، یکی دیگر از مشتریان می‌گوید: مامانم هنوز باور ندارد لباس عروس اجاره‌ای باشد فکر می‌کند شان خانواده پایین می‌آید.

صدای جامعه‌شناسان

احمد فخیم، ۲۸ ساله کارشناس ارشد علوم اجتماعی، این پدیده را به ظهور طبقه‌ متوسط فقیر نسبت می‌دهد: طبقه‌ای که زبان خارجی بلد است، با سبک زندگی جدید آشناست و آن را می‌خواهد. در انتهای دهه‌ هفتاد شکل گرفت و در لایف‌استایلش مهمانی ‌رفتن و ظاهر آراسته بخشی از هویت شده است اما حالا این آدم نمی‌تواند هر بار لباس تازه بخرد. ممکن است مدتی این فرآیند لباس اجاره کردن را پنهان کنند اما از جایی به بعد در مهمانی‌ها از هم می‌پرسند که «لباست را از کجا و چند اجاره کردی؟»

او معتقد است: این روند با اقتصاد اشتراکی فرق دارد، چون پای بنگاه و ارزش‌افزوده در میان است. درواقع یک صنعت کوچک خدماتی شکل گرفته که از دل بحران بیرون آمده است. نمونه‌ای از استارتاپ‌های خدماتی خودجوش که به نیاز فرهنگی پاسخ می‌دهند. جامعه‌شناسان، گسترش اجاره لباس را نشانه‌ای از تغییر ارزش‌های طبقاتی در دوران بحران اقتصادی می‌دانند. طبقه متوسط شهری هنوز نمی‌خواهد از نمادهای رفاه ظاهری دست بکشد اما راه‌های تازه‌ای برای حفظ آن پیدا کرده است.

اجاره لباس یا وسایل لوکس، نوعی مصرف لوکس بازتعریف‌شده است. سازگاری فرهنگی با تورم، نه تسلیم در برابر آن. در نبود آمار رسمی، برآوردهای میدانی نشان می‌دهد در ایران بیش از ده‌ها پیج و مزون فعال اجاره لباس وجود دارد. بیشترین تقاضا مربوط به مراسم نامزدی، عروسی و عکاسی پرتره است. درحالی‌که پوشیدن لباس‌های گران‌قیمت هنوز بخشی از نمایش اجتماعی طبقه متوسط است، حالا اجاره آن لباس‌ها خود به نوعی نمایش هوشمندانه تبدیل شده است. شاید در اقتصاد امروز، شیک‌پوشی قسطی، طبیعی‌ترین واکنش به گران‌شدن رویاها باشد.