چگونه مغز باعث فراموشی گذرا می‌شود

خبرگزاری ایسناسه شنبه 07 بهمن 1399 - 12:25
در یک تحقیق برجسته عصب شناسی، دانشمندان موسسه تحقیقاتی Scripps Research سن دیگو کالیفرنیا، یک سیستم راهگاهی حافظه را کشف کرده‌اند که انتقال دهنده عصبی دوپامین را برای هدایت فراموشی گذرا استفاده می‌کند. فراموشی گذرا، افت موقتی حافظه است که خود به خود برمی‌گردد.
چگونه مغز باعث فراموشی گذرا می‌شود

به گزارش مدیکال نیوز، همه فراموشی گذرا را تجربه کرده‌اند. یک اسم در نوک زبان ما نشسته است، اما فقط بعد از جلسه ظاهر می‌شود. وارد اتاق می‌شویم و دلیل ورود را فراموش می‌کنیم تا زمانی که آنجا را ترک کنیم. مطمئنا این فراموشی‌های گذرا آزاردهنده هستند؛ اما آیا این فراموشی‌های موقت یک مشکل ذهنی یا عدم وجود ویژگی یک مغز طبیعی را نشان می‌دهند؟ آیا در این مواقع حافظه پاک و دوباره به‌نوعی بازیابی می‌شود، یا صرفا برای مدتی حافظه از دسترس خارج‌شده بود؟ اینکه فراموشی گذرا دقیقا چگونه اتفاق می‌افتد تاکنون ناشناخته بود.

برای یافتن پاسخ، گروه دیویس روی مگس میوه کار کردند، مدلی که دهه‌ها به دلیل ساختار نسبتا ساده مغز و سهولت مطالعه و قابلیت انتقال برای حیوانات پیچیده‌تر، مورد استقبال متخصصین مغز و اعصاب قرار گرفته است.

 این گروه با انجام یک سری تمرینات آموزشی به مگس‌های میوه خود آموزش داد که بویی را با بوی ناخوشایند پا ارتباط دهند. سپس آنان مشاهده کردند که تداخل چندین محرک، مانند نور آبی یا دود، مگس‌ها را منحرف می‌کنند؛ بنابراین ارتباط منفی بوی را به‌طور موقت فراموش می‌کنند. جالب اینجاست که تحریک شدید باعث فراموشی طولانی‌تر می‌شود.

تحقیقات بیوشیمیایی متعدد نشان داد که یک جفت نورون آزادکننده دوپامین در مگس‌ها، به نام PPL۱-α۲α'۲، فراموشی گذرا را هدایت می‌کند. دوپامین ارسال‌شده از سلول‌های عصبی دیگر اثر مشابهی نداشت. نورون‌ها، گیرنده‌های دوپامین موسوم به DAMB را فعال می‌کنند. این گیرنده‌ها روی آکسون‌های گسترش‌یافته از سلول‌های عصبی در مرکز پردازش حافظه در مغز مگس میوه (mushroom body) قرار دارند.

 دیویس می‌گوید: فعال‌سازی مدار فراموشی گذرا، حافظه طولانی‌مدت مگس‌ها را پاک نمی‌کند و این نشان می‌دهد که فراموشی گذرا بر ردیابی حافظه ثابت یا ادغام‌شده که به‌مرورزمان به دست می‌آید، تاثیر نمی‌گذارد.

محقق ارشد این تحقیق، جان مارتین ساباندال، دانشجوی تحصیلات تکمیلی این موسسه تحقیقاتی می‌گوید: آنان دریافتند که عملکرد حافظه مگس‌ها پس از برطرف شدن دوره فراموشی گذرا بهبودیافته است.

ساباندال اظهار کرد: «آیا اگر برخی خاطرات سرکوب شوند، می‌توانیم عملکرد بهتری داشته باشیم، آیا می‌توانیم شرایط را بهتر یاد بگیریم یا با آن‌ها سازگار شویم؟ هیچ‌کس نمی‌داند. این‌ها سوالاتی است که در آینده مورد بررسی قرار خواهند گرفت. ما به‌طور موقت دریافتیم که یک حافظه ذخیره بالقوه وجود دارد که فقط نمی‌تواند در یک‌لحظه خاص بیان شود.»

دیویس اظهار کرد: سازوکارهای اساسی برای به دست آوردن و ادغام حافظه طولانی‌مدت طی ۴۰ سال گذشته کاملا مورد مطالعه قرارگرفته است، اما فراموش کردن این امر تا همین اواخر نادیده گرفته می‌شد. در سال ۲۰۱۲، گروه دیویس مکانیزمی را برای هدایت فراموشی دائمی یافتند، زیرا فهمیدند که این یک روند مداوم و فعال است که ظاهرا برای فعالیت سالم مغز لازم است.

 وی گفت: «تصور کنید که ما هزاران خاطره داریم که هرروز در طول زندگی‌مان رخ می‌دهد و مغز توانایی به خاطر سپردن یا رمزگذاری همه آن خاطرات را ندارد؛ بنابراین نیاز است برخی از این خاطرات پاک شوند. بسیاری از آنچه ما فکر می‌کنیم از دست دادن حافظه است، نتیجه قطع ارتباطات مغزی یا افزایش سن نیست، بلکه یک ویژگی مهم برای بقاء است.

وی افزود: «اکنون می‌دانیم که یک گیرنده خاص در مرکز حافظه وجود دارد که سیگنال فراموشی گذرا را از دوپامین دریافت می‌کند؛ اما هنوز نمی‌دانیم که چه اتفاقی در ضمن آن می‌افتد. این گیرنده با فیزیولوژی نورون چه‌کار می‌کند که به‌طور موقت بازیابی حافظه را مسدود می‌کند.»

به گفته این عضو موسسه تحقیقاتی هدف اصلی بعدی درک چگونگی این عمل در بازیابی از طریق فعال‌سازی گیرنده دوپامین است.

این تحقیق با عنوان «مکانیسم مبتنی بر دوپامین برای فراموشی گذرا» در مجله Nature منتشر شده است.

انتهای پیام

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.