خودکشی یکی از بحران‌ها و آسیب‌های هر جامعه مدنی است چراکه در بسیاری از موارد انجام خودکشی در نتیجه مشکلاتی است که در زندگی اجتماعی برای افراد پیش می‌آید.
ارائه آمارهایی در رابطه با میزان خودکشی، مرگ‌ومیر ناشی از خودکشی، نوع انجام این عمل و مسائل مربوط به آن به سختی صورت می‌گیرد اما در بررسی خودکشی‌های رسانه‌ای شده و گفت‌وگوهای مسئولان سازمان بهزیستی، «استان همدان» جزء مناطقی بوده که آمار خودکشی بالایی دارد.
معاون توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی دی ماه سال ۹۹ با اعلام تدوین اطلس خودکشی در کشور گفت: یکی از مهمترین اقدامات سازمان بهزیستی انجام طرح‌های ویژه پیشگیری از خودکشی در پنج استان ایلام، کرمانشاه، همدان، خوزستان و لرستان است که دارای بیشترین آمار خودکشی در کشور هستند.
نکته قابل توجه در این آمارها این است که استان‌های کرمانشاه، لرستان و ایلام هم که در یک منطقه جغرافیایی با همدان قرار دارند، از استان‌های سرآمد خودکشی در ایران هستند.
مچنین کارشناس مسئول برنامه پیشگیری از خودکشی دفتر سلامت روانی،اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت شهریورماه سال ۹۸ اعلام کرد: متأسفانه استان همدان در سال گذشته با میزان ۹.۴۳ درصد هزار رتبه چهارم فوت ناشی از خودکشی را در کشور داشته است.
حمید خاورزمینی، کارشناس ارشد جامعه شناسی و فعال اجتماعی پیرامون مسئله خودکشی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: اساسی‌ترین و اصولی‌ترین مطالعه در مورد خودکشی، توسط «امیل دورکیم» جامعه شناس فرانسوی انجام شده که در جامعه شناسی همچنان بنیادی‌ترین مطالعه خودکشی شناسانه است.
وی با اشاره به اینکه آنچه ما به عنوان خودکشی می‌شناسیم یکی از انواع خودکشی است که در مطالعات اجتماعی به عنوان «خودکشی خودخواهانه» برچسب خورده است، گفت: علت اصلی این نوع خودکشی، کاهش همبستگی اجتماعی است، یعنی تمام عوامل مؤثر بر خودکشی در نهایت منجر به کاهش همبستگی اجتماعی و سپس افزایش احتمال خودکشی می‌شود البته این عوامل در تحقیقات متعدد، متفاوت است اما همه آنها به کاهش همبستگی اجتماعی منجر می‌شود.
علت تجمع استان‌های سرآمد خودکشی در غرب کشور
این جامعه شناس در رابطه با علت تجمع استان‌های سرآمد خودکشی در غرب کشور، مطرح کرد: براساس شاخص‌های کشوری در استان هایی که در پیشینه فرهنگی خود وابستگی‌های قومی و قبیله‌ای دارند و دارای همبستگی‌های اجتماعی بیشتری هستند، خودکشی بیشتر رخ داده که تنها علت آن را می‌توان میزان همبستگی به عنوان یک فرضیه منطقی درنظر گرفت.
وی ادامه داد: افراد بنا به عادت اجتماعی که از گذشته وجود داشته است، وقتی با شرایطی مواجه می‌شوند که همبستگی سنتی خود را از دست می‌دهند، احساس خلأ بیشتری می‌کنند در صورتی که این جوامع همبستگی بالاتری نسبت به دیگر مناطق دارند بنابراین اُفت میزان همبستگی که در اثر شرایط مختلف اجتماعی به وجود می‌آید، موجب افزایش میزان خودکشی می‌شود و افزایش میزان خودکشی در مناطق جنوبی استان هم مؤید همین ادعاست.
خاورزمینی خاطرنشان کرد: طبق آخرین آمارهای جهانی، میزان خودکشی در ایران، نصف میانگین جهانی است و ما از نظر آسیب‌پذیر بودن در حد میانه قرار داریم و در ظاهر وضعیت ما خیلی خطرناک نیست اما به دو علت وضعیت ما چندان مناسب نیست؛ یکی از این دلایل عبارت است از مصرف موادمخدر که نیازمند پژوهشی میدانی است و به سادگی نمی‌توان در مورد آن اظهارنظر کرد و دیگر اینکه مذهبی بودن یکی از موانع خودکشی است بنابراین آمارهای اعلام شده برای کشور ما بالا به نظر می‌رسد.
این فعال اجتماعی با بیان اینکه طبق مطالعات قبلی تغییرات نگرش‌ها و ارزش‌ها در بین جوانان به ویژه زنان جوان یکی از دلایل خودکشی بوده که در استان‌هایی مانند ایلام بر روی آن تحقیقات متعددی انجام شده است، مطرح کرد: در حال حاضر تنها راه ممکن که می‌تواند مانع از افزایش میزان خودکشی شود، «اشتغال» است.
وی با تأکید بر اینکه اشتغال صرفاً افزایش درآمد و ثروت نیست، توضیح داد: در میان مردان جوان متأهل یا مجرد، بیکاری و احساس بیهودگی اغلب منجر به اعتیاد و در صورت شدید بودن آن، منجر به خودکشی می‌شود بنابراین روند افزایشی خودکشی با اشتغال قابل پیشگیری است چراکه اشتغال غیر از ایجاد درآمد، منجر به احساس همبستگی اجتماعی و افزایش روابط اجتماعی میان افراد می‌شود.
خاورزمینی یادآور شد: در میان زنان جوان نیز که در مناطق سنتی زندگی می‌کنند، افزایش میزان تحصیلات موجب کاهش همبستگی اجتماعی با بدنه سنتی جامعه می‌شود و این مسئله جزء با اشتغال که موجب افزایش منزلت اجتماعی در کنار افزایش درآمد و احساس استقلال می‌شود، قابل حل نخواهد بود.
یک روانشناس نیز پیرامون پدیده خودکشی در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد: عوامل جسمانی، روانی و اجتماعی سه عامل مهم خودکشی در یک فرد هستند به طوریکه در برخی موارد وجود یک بیماری صعب‌العلاج منجر به خودکشی در فرد می‌شود که جزء عامل جسمانی است، در مواردی افسردگی و از دست دادن دارایی‌های یک فرد شامل عزیزان و ثروت فرد می‌تواند از دلایل روانی خودکشی باشد و دلایل اجتماعی مانند اعتیاد هم از عوامل مهم خودکشی در یک فرد است.
دکتر نصرت‌الله میرمعینی ادامه داد: علاوه بر اینکه از دست دادن یک چیز مانند ثروت و دارایی یا یکی از عزیزان می‌تواند از عوامل خودکشی در یک فرد باشد بلکه سالگرد این اتفاقات نیز در خودکشی یک فرد تأثیرگذار است در ضمن عوامل ژنتیکی نیز در خودکشی تأثیر دارد، یعنی سابقه خودکشی در خانواده می‌تواند در خودکشی سایر افراد خانواده مؤثر باشد همچنین گرایش به موادمخدر می‌تواند از دلایل خودکشی محسوب شود بنابراین می توان گفت خودکشی سن خاصی ندارد اما با توجه به دلایل ذکر شده ممکن است در نوجوانان بیشتر رخ دهد.
وی در رابطه با علت اینکه چرا خودکشی در غرب کشور زیاد رخ می‌دهد؟ توضیح داد: منطقه جغرافیایی که در دسته بندی عوامل اجتماعی خودکشی قرار می‌گیرد، می تواند در اقدام به خودکشی تأثیر زیادی داشته باشد.
میرمعینی در ادامه تأکید کرد: هنگامی که احساس کردیم یک فرد قصد خودکشی دارد باید او را به روانشناسان، افراد متخصص و یا یک فرد در نزدیکان که تأثیرگذاری و نفوذ بالایی دارد، ارجاع دهیم چراکه ممکن است مداخله فرد غیرمتخصص شرایط را وخیم کند.
معاون پیشگیری اداره‌کل بهزیستی استان همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه به صورت دقیق نمی توانیم بگوییم همدان جزء رتبه های بالای خودکشی بوده چراکه ممکن است باقی استانها آمار واقعی ارائه نکرده باشند، اظهار کرد: اعتیاد، فقر فرهنگی، بیکاری، مشکلات روانی و جسمی از دلایل مهم خودکشی در افراد است.
شجاع احسانی تصریح کرد: سازمان بهزیستی در همه مراکز خود برای حل تمامی این مشکلات خدماتی ارائه می‌دهد؛ به عنوان مثال در بحث ترک اعتیاد، مسئله صیانت پس از ترخیص وجود دارد، برای حل مشکلات جسمانی خدمات رایگان ارائه می‌دهد و دولت برای حل مشکل بیکاری، وام اشتغال ارائه می‌کند بنابراین در مسئله پیشگیری از خودکشی دولت و سازمان بهزیستی شرح وظایف خود را انجام می‌دهند.
وی در رابطه با قرار گرفتن همدان در میان استان‌هایی که نرخ بالایی از خودکشی در کشور را دارند، بیان کرد: به صورت دقیق نمی توانیم بگوییم همدان جزء رتبه های بالا بوده چراکه ممکن است باقی استانها آمار واقعی ارائه نکرده باشند و از طرفی در مواقعی خانواده‌ها تمایلی به اعلام خودکشی فرد ندارند بنابراین نمی‌توانیم به صورت دقیق بگوییم این آمارهایی که سیستم دولتی ارائه می دهد، واقعیت دارد یا نه.
احسانی خاطرنشان کرد: در اداره کل بهزیستی استان همدان هیچ آماری از میزان خودکشی نداریم چراکه اصلاً در حوزه کاری ما نیست و فقط در صورتی که برای اقدام به خودکشی با ما تماس بگیرند، توسط اورژانس اجتماعی مداخله می‌کنیم اما از خروجی آن اطلاعی نداریم.
وی در پایان مطرح کرد: هنگامی که افراد با اقدام به خودکشی مواجه شدند می‌توانند با شماره ۱۲۳ اورژانس اجتماعی تماس بگیرند همچنین در صورتی که یک فرد خودکشی ناموفق داشته و نیاز به مشاوره دارد می‌تواند با شماره ۱۴۸۰ تماس بگیرد و به صورت کاملاً رایگان مشاوره دریافت کند.
انتهای پیام
