شایعه دومی که در این روزها به گوش می رسید مربوط به فرمول و نحوه محاسبه کرک اسپرد در دو پالایشگاه نفت تهران و نفت بندرعباس بود. این شایعه به سرعت در سامانه کدال شفاف سازی شد و هر دو شرکت در ضمیمه اطلاعیه نحوه دقیق محاسبه کرک اسپرد هر یک از فرآورده های خود را تشریح کردند. براساس این دستورالعمل، برخلاف گذشته که تنها کیفیت محصول در نظر گرفته می شد؛ در فرمول جدید کیفیت خوراک نیز مد نظر قرار می‌گیرد، به عبارتی اگر خوراک کم کیفیت باشد، نرخ آن با تخفیف بیشتری به پالایشگاه اعطا می‌گردد که تحول مثبتی است.

همچنین تخفیفات و نحوه محاسبه خوراک و فرآورده همچون سال 1400 باقی مانده است، بنابریان فرمول‌های قبلی پابرجا است. 

کرک اسپرد چیست و چه تأثیری در سود پالایشگاه ها دارد؟

یک شرکت پالایشی در قدم اول با خرید مواد اولیه مثل نفت خام نسبت به تقاضایی که می‌بیند آن را تقطیر یا پالایش کرده و سپس با تولید فرآورده های مختلف مانند گازوئیل، بنزین، سوخت جت و غیره اقدام به فروش آن می‌کند تا به سود برسد. در این میان شرکت‌های پالایشی با دو بازار در ارتباط هستند که یکی از آن‌ها مربوط به بازار نفت خام بوده و دیگری بازاری است که محصولات خود را در آن به فروش می رسانند.

به اختلاف قیمتی که میان مواد اولیه خریداری شده در بازار اول و محصولات فروخته شده در بازار دوم به وجود می‌آید، کرک اسپرد گفته می‌شود. با این تعاریف می‌توان گفت کرک اسپرد، اختلاف قیمتی است که بین ورودی و خروجی پالایشگاه ها وجود دارد. کرک اسپرد باید برای هر پنج فرآورده نفتی محاسبه شود و بر اساس وزن هر محصول در سبد شرکت پالایشی، سود یا زیان محاسبه گردد. اگر شرکت پالایشی محصول با کیفیت‌تری تولید کند، کرک اسپرد آن محصول خاص بیشتر بوده و می‌تواند در آمد را بالا ببرد. کرک اسپرد می‌تواند مثبت، صفر یا منفی باشد. به عنوان مثال عموما کرک اسپرد نفت کوره منفی بوده و به زبان ساده‌تر نفت کوره در بسیاری از موارد محصول زیان‌ده پالایشگاه‌ها است. بنابراین هر چه کرک اسپرد مثبت تر باشد، به معنای سودآورتر بودن پالایشگاه است.