به گزارش اقتصاد آنلاین، «یک حبه سیر بگذار روی دندانت» یا «روغن گل میخک بزن روش و خلاص». در حالی که برخی افراد سر این درمان‌های خانگی قسم می‌خورند، از لحاظ علمی هیچ کدام از این روش‌ها در درازمدت شما را از درد رها نخواهند کرد. تنها راه تسکین موفقیت‌آمیز درد دندان درمان علت اصلی زمینه‌ساز آن است که با مراجعه به دندان‌پزشک قابل اعتماد و ماهر امکان‌پذیر است. برای همین در اینجا ابتدا روش‌های تسکین فوری درد را معرفی می‌کنیم و سپس به رایج‌ترین راه‌های درمان خانگی دندان درد اشاره می‌کنیم تا در فاصله‌ای که برای دندان‌پزشکی وقت می‌گیرید، درد کمتری داشته باشید.
تحمل دندان درد بسیار سخت و طاقت‌فرساست. دندان درد زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت مرکزی و بسیار حساس دندان به‌نام مغزِدندان (پالپ) دچار التهاب شود. پوسیدگی دندان، ضربه به دندان و عفونت دندان از علل بروز این التهابات‌اند. با این وجود، دندان درد می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد:
(درباره‌ی حمله قلبی و دردی که ممکن است از قلب به سمت فک انتشار پیدا کند بیشتر بدانید.)
این مشکلات خودبهخود از بین نمی‌روند بنابراین دندان درد ناشی از هرکدام از این موارد هم معمولا از بین نخواهند رفت. مشکلِ نسبتا ساده‌ای که چند ماه پیش می‌توانست به سادگی با پر کردن درمان شود وقتی به حال خود رها شود ممکن است به عفونت حادی تبدیل بشود که نیاز به مصرف آنتی بیوتیک و جراحی دندان دارد. با درمان خانگی دندان‌درد و رها شدن از درد، درمانی را که دندانتان به آن احتیاج دارد به تاخیر می‌اندازید و ممکن است در گذر زمان با وخیم شدن وضعیت دندانتان هزینه‌های بیشتری برای درمان بپردازید. با این حال هنوز بسیاری از مردم از معاینه‌ی سالیانه و بدتر از آن از رسیدگی سریع به دردهای دندانی خودداری می‌کنند.
یک کیسه نگهداری غذا را با یخ پر کنید. روی آن را با یک پارچه نازک یا دستمال توالت بپوشانید و روی ناحیه‌ای از گونه که در قسمت خارجی دندان قرار دارد بگذارید. سرمای کمپرس سرد موجب تسکین درد می‌شود. استفاده از بسته یخ نیز می‌تواند همین تأثیر را داشته باشد. فقط فراموش نکنید روی آن را با یک دستمال بپوشانید.
یخ را به‌طور مستقیم روی دندان قرار ندهید، زیرا این کار درد را تشدید می‌کند؛ مخصوصا در صورت بروز دندان درد ناشی از التهابات، دندان به دماهای خیلی سرد یا گرم حساس می‌شود.
در صورت التهاب مغز دندان، گرما به تسکین درد کمک می‌کند. اگر با استفاده از کمپرس سرد دردتان افزایش یافت، از کمپرس گرم به‌جای آن استفاده کنید.
استفاده از ژل‌های بی‌حسی دندان بدون نسخه نیز می‌تواند برای چند ساعت دردتان را تسکین دهد. این ژل‌ها را باید به‌طور مستقیم روی دندان بمالید که معمولا برای چند ساعت تأثیر آنها باقی می‌ماند. بزاق دهان می‌تواند موجب کاهش تأثیر ژل و سرایت آن به گلو و زبانتان بشود؛ بنابراین دقت داشته باشید که ژل را قورت ندهید.
دندان درد گاهی در اثر به‌دام‌افتادن تکه‌های کوچک غذا در لای دندانها و تشدید دردهای ناشی از پوسیدگی دندان و التهاب لثه اتفاق می‌افتد. در این موارد تمیزکردن دندان می‌تواند در کاهش درد و حل مشکلتان مؤثر باشد.
استفاده از نخ دندان: به‌کمک نخ دندان لای دندانها را تمیز کنید تا اگر تکه‌ای از غذا لای دندانهایتان باقی مانده خارج شود.
مسواک زدن نقطه‌ای که درد می‌کند: اگر دردتان ناشی از ورم لثه باشد، این راهی مؤثر برای کاهش و درمان دندان درد است. به‌مدت چند دقیقه دندانهایتان را مسواک بزنید و روی نقطه‌ای که درد دارد، تمرکز ویژه‌ای داشته باشید. تا جایی به مسواک‌زدن ادامه دهید که در محل موردنظرتان دیگر احساس حساسیت نکنید(روش صحیح مسواک زدن)
شست‌وشوی دهان: به‌کمک محلول‌ها یا دهان‌شویه‌ها دهان خود را بشویید. می‌توانید فرایند تمیزکردن دهانتان را با استفاده از یک دهانشویه به اتمام برسانید تا تکه‌های باقی‌مانده غذا خارج شود. همچنین می‌توانید چند قطره بره‌موم (ماده‌ای شبیه موم و از تولیدات زنبورعسل) را در نصف لیوان آب بریزید و از آن برای شست‌وشوی دهان استفاده کنید.
تمیز کردن دائمی دهان و انجام مراحل بالا: این کارها را دو بار در روز انجام دهید. همچنین زمانی که دندان درد فروکش کرد نیز از انجام آنها غافل نشوید.
دندان دردی که در اثر ضربه به دندان یا عفونت خفیف ایجاد شود معمولا خودبهخود برطرف می‌شود. برای تسریع این روند می‌توانید از آب گرم و یک قاشق نمک دریایی استفاده کنید. زمانی که نمک در آب حل شد، آن را در دهان خود غرغره کنید. آب‌نمک باید با نقاطی از دندان که درد دارد تماس داشته باشد. این عمل را چندین بار در روز تکرار کنید تا وقتی که دندان درد تان از بین برود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند به‌طور مؤثر و سریع موجب تسکین اغلب دردهای دندان شوند. ممکن است دندان درد توانایی غذاخوردن، صحبت‌کردن و خوابیدن را با اختلال همراه کند. دندان درد می‌تواند تمرکزتان را برای درمان آن از بین ببرد؛ بنابراین تسکین دندان درد به لطف داروهای مسکن بدون نسخه راهکاری مناسب است.
اگر دندان درد تان به‌حدی شدید است که موجب گوش درد، سردرد یا گلودرد می‌شود، حتما باید به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
داروهای مسکن را طبق مقدار توصیه‌شده که روی آنها درج شده یا توصیه دکتر مصرف کنید.
استامینوفن نیز یک مسکن بدون نسخه مناسب برای درمان دندان درد است.
میخک درمان سنتی برای بی‌حس کردن اعصاب است؛ اوژنول (ترکیب شیمایی اصلی میخک) یک بی‌حس کننده‌ی طبیعی است. این روش ممکن است برای درمان دندان درد مؤثر باشد یا حداقل دندان درد را به‌طور موقت تسکین دهد.
نحوه‌ی استفاده: یک یا دو قطره از روغن میخک را روی پنبه بریزید و روی دندانی که درد می‌کند بگذارید. در شرایط حاد می‌توانید از میخک پودر‌شده یا تکه‌های پودر نشده‌‌ی میخک هم استفاده کنید. میخک را کمی بجوید تا روغنش بیرون بیاید و حداکثر تا نیم ساعت روی دندانی که درد می‌کند نگاه دارید تا درد فروکش کند. می‌توانید روغن گل میخک را از بیشتر داروخانه‌ها یا عطاری‌ها یا فروشگاه‌های آنلاین تهیه کنید.
احتیاط: نباید این روغن را مستقیما در دهانتان بریزید. ریختن مستقیم روغن میخک می‌تواند لثه‌ی حساس را تحریک و درد بیشتری ایجاد کند. همچنین مراقب باشید روغن روی زبان یا سایر بخش‌های دهانتان نریزد.
زنجبیل توانایی کاهش تورم و التهاب را دارد و به کاهش درد کمک می‌کند. فلفل قرمز و زنجبیل هر دو دارای مسکن هستند و می‌توانید از آنها به صورت جداگانه نیز استفاده کنید. کپسایسین (capsaicin) موجود در این دو ادویه راه رسیدن پیام درد به مغز را مسدود می‌کند و به‌طور گسترده‌ای برای تسکین درد استفاده می‌شود.
نحوه‌ی استفاده:
در این روش ابتدا ریشه زنجبیل را آسیاب کنید تا به‌شکل پودر دربیاید و سپس به همان اندازه فلفل قرمز (پودر شده) و آب بیفزایید تا ترکیبی خمیرمانند تشکیل شود. یک گلوله‌ی پنبه‌ای درست کنید و آن را در این ماده بغلتانید و تا زمانی که درد فروکش کند یا دیگر نتوانید سوزش آن را تحمل کنید روی دندانی که درد می‌کند نگه دارید. این کار را چند بار در روز تکرار بکنید تا دندان درد کاهش بیاید.
احتیاط: سعی کنید این مخلوط با لثه و زبانتان تماس پیدا نکند.
آب‌نمک برای تمیز کردن ناحیه‌ی عفونی و شستن عوامل عفونت‌زا از محل کاربرد دارد و التهاب را کاهش می‌دهد.
نحوه‌ی استفاده: برای درست کردن آب‌نمک یک قاشق غذاخوری نمک را در آب جوشیده حل کنید و بگذارید سرد شود. مقدار کمی آب‌نمک یا محلول نمکی (سالین) را به مدت ۳۰ ثانیه در دهان خود بگردانید. می‌توانید این کار را ۲ تا ۳ بار تکرار کنید.
آب‌اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید با تمیزکردن دندان به کاهش درد کمک می‌کند. پراکسید هیدروژن مانند آب‌نمک باکتری‌ها را می‌شوید و از محل دور می‌کند اما از آب‌نمک قوی‌تر است زیرا مستقیما می‌تواند میکروب‌ها را نابود کند. این محلول به خصوص اگر دندان دردی همراه با تب و دهانی بدمزه دارید به شما کمک می‌کند دقایقی از درد خلاص شوید.
نحوه‌ی استفاده: مقداری محلول ۳ درصد پراکسید هیدروژن را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید و به مدت ۳۰ ثانیه در دهان بگردانید و سپس بیرون بریزید و در آخر چند بار آب را در دهانتان بگردانید و بیرون بریزید.
ابتدا سر گوش‌پاک‌کن را خوب به مخلوط آب‌اکسیژنه و آب آغشته کنید؛
سپس آن را بر روی دندان خود بمالید؛
این کار را تکرار کنید.
احتیاط: پراکسید هیدروژن ماده‌ای قوی است. اگر آن را با آب مخلوط نکنید دهانتان دچار التهاب و سوزش می‌شود. همچنین نباید آن را قورت بدهید در غیر این صورت دچار مشکلاتی در معده و روده‌ها می‌شوید. برای همین بعد از گرداندن پراکسید هیدروژن در دهانتان لازم است آب هم بگردانید و بیرون بریزید. بنابراین از قورت‌دادن آب‌اکسیژنه خودداری کنید و بعد از انجام این کار، دهان خود را به‌خوبی با آب بشویید.
نحوه‌ی استفاده: چای نعناع همراه با طعم مطبوعش تا اندازه‌ای خاصیت بی‌حس‌کنندگی نیز دارد. یک قاشق چایخوری نعناع را در یک فنجان آب جوش بریزید و به مدت بیست دقیقه دم کنید. بعد از اینکه چای سرد شد آن را در دهانتان بگردانید، می‌توانید آن را قورت بدهید یا بیرون بریزید.
چای سیاه پررنگ هم به دلیل دارا بودن تانین که ماده‌ای قابض است با کاهش التهاب می‌تواند به کاهش درد دندان کمک کند. می‌توانید چای کیسه‌ای را که در کمی آب جوش خیسانده‌اید روی دندانی که درد می‌کند بگذارید.
نحوه‌ی استفاده: یک تکه یخ کوچک را در پلاستیک و سپس داخل پارچه‌ای نازک بگذارید و به مدت ۱۵ دقیقه روی دندانی که درد می‌کند قرار دهید تا درد فروکش کند. همچنین می‌توانید از کیسه‌های یخ طبی روی گونه‌تان در جایی نزدیک به دندانی که درد می‌کند استفاده‌کنید. همچنین بر اساس داستان‌های قدیمی اگر دست‌تان را با یخ ماساژ دهید دندان دردتان کم می‌شود. زمانی که اعصاب دست پیام سرما را به مغز برسانند ممکن است بر پیام درد پیشی بگیرند. کافی است یک تکه یخ را در پارچه‌ی نازکی بپیچید و روی ناحیه گوشتیِ بین انگشت شست و انگشت اشاره بمالید.
در طب شرقی قرن‌هاست از سیر برای تسکین سریع دندان درد استفاده می‌شود. سیر مانند یک آنتی‌بیوتیک عمل می‌کند و جلوی رشد باکتری‌هایی را که به دندان حمله کرده‌ا‌ند می‌گیرد. این امر به‌خاطر وجود ترکیبی در سیر به‌نام اوژنول است که درد را از بین می‌برد.
نحوه استفاده: برای تسکین درد دندان به دو روش می‌توان از سیر استفاده کرد. اول اینکه می‌توانید یک حبه سیر له شده را با کمی نمک مخلوط کنید و روی دندان قرار بدهید. راه دوم این است که یکی دو حبه سیر را بجوید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید.
همچنین می‌توانید از روغن سیر هم استفاده کنید. چند دقیقه پس از مصرف روغن سیر، دندان درد از بین می‌رود.
نحوه استفاده: در این روش ۱ تا ۲ قطره روغن سیر را بر روی دندانی بریزید که درد می‌کند. تلاش کنید زبانتان به آن نخورد. این کار را ۳ تا ۴ بار در روز تکرار بکنید.
احتیاط: استفاده از سیر مانند تمام روش‌های دیگر این مقاله موقتی است. علاوه بر اینکه زمانی که دندان درد شما ناشی از عفونت نباشد (برای مثال ناشی از آنژین یا نشانگان مفصل گیجگاهی فکی) سیر نمی‌تواند درد را حتی به‌طور موقت کاهش بدهد. به‌علاوه مصرف سیر یکی از دلایل بوی بد دهان است.
الکل ،که یکی از مواد فعال موجود در عصاره‌ی وانیل است، به طور کلی به عنوان عامل بی‌حس‌کننده عمل می‌کند. از جانب دیگر عطر وانیل به اعتقاد بسیاری اثرات آرام‌بخش و تسکین دهنده دارد، این خاصیت‌ها می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.
نحوه‌ی استفاده: انگشت خود را اندکی با عصاره‌ی وانیل تر کنید و به اطراف دندانتان بمالید. همچنین می‌توانید چند قطره از آن را روی گلوله‌ی پنبه‌ای بریزید و روی دندانتان قرار بدهید. و این کار را دو تا سه بار در روز تکرار کنید.
احتیاط: با اینکه میزان الکل موجود در عصاره‌ی وانیل کم است، اما همچنان الکل است. این شیوه به خصوص برای کودکان خطرناک است زیرا حتی مصرف مقادیر کمی الکل می‌تواند برای آنها خطرات جدی ایجاد کند.
شستشو‌ی دهان با محلول مر می‌تواند کمک‌کننده باشد. مر قابض است و به همین علت به کاهش التهاب کمک می‌کند. مر علاوه بر این باکتری‌ها را می‌کشد.
نحوه‌ی استفاده: ۱ قاشق چایخوری پودر مر را در ۲ فنجان آب به مدت ۳۰ دقیقه با حرارت ملایم بجوشانید. سپس آن را صاف کرده و بگذارید خنک شود. یک قاشق غذاخوری از این محلول را در نصف فنجان آب بریزید و هر روز ۵ تا ۶ مرتبه دهان خود را با آن بشویید.
اگر مشکل شما مربوط به لثه‌های در حال تحلیل‌رفتن باشد این کار درد ناشی از برخورد غذای گرم و سرد با دندانتان را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. وقتی بافت لثه‌ها تحلیل برود عاج دندان زیر مینا در معرض محیط دهان قرار می‌گیرد. عاج دندان قسمتی حساس است و با تغییر دما واکنش نشان می‌دهد. از مسواک‌های نرم‌تر استفاده کنید تا از بافت لثه‌ی باقی‌مانده محافظت کنید و از تخریب بیشتر آن جلوگیری نمایید.
در برخی نقاط جهان درمانگرهای سنتی برای درمان دندان درد از بخش‌های مختلفی از گیاهان استفاده می‌کنند. نحوه دقیق تأثیر این گیاهان در بهبود درد مشخص نیست. این بخش‌های گیاهان عبارت‌اند از:
گیاه حُسن یوسف؛
شاه‌پسند آبی؛
دانه کولا؛
پوست نارگیل؛
برگ اکالیپتوس؛
پوست درخت انبه؛
برگ پاوپاو؛
برگ آفتاب‌گردان؛
برگ تنباکو.
زمانی که برای گرفتن وقت با مطب تماس می‌گیرید بپرسید آیا پیشنهادی برای کاهش درد دندان شما دارند؟
هر چه زودتر وقت بگیرید حتی اگر لازم است مرخصی بگیرید یا در مراسمی حضور پیدا نکنید.
اطلاعات مربوط به درد دندانتان را به دقت به خاطر بسپارید: زمان شروع، دفعات وقوع و جای درد. این اطلاعات به دندان‌پزشک در یافتن علت مشکل و طرح درمان کمک می‌کند.
درباره دلایل احتمالی درد دندان با دندان‌پزشک صحبت کنید. اگر دلیل درد شما انتشار درد از درد قفسه سینه باشد نیاز است که درمان مربوطه را دریافت کنید.
از این بعد بیشتر مراقب دندانهایتان باشید و به‌درستی و دفعات مناسب مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
اگر دندان درد بر اثر عفونت بزرگ یا پوسیدگی دندان بروز کند، خودبهخود بهبود نخواهد یافت. اگر همراه با دندان درد علائم زیر را نیز مشاهده کردید، به دندان‌پزشک مراجعه کنید:
تب و لرز: تب و لرز نشان می‌دهد عفونتتان جدی است و علائم شدیدتر هم خواهند شد؛
تخلیه ترشحات: این موضوع نیز به‌دلیل عفونت‌های شدید است و در صورت درمان‌نشدن، وضعیتتان بدتر می‌شود؛
درد شدید: دردی که شدیدتر شده و حتی با مصرف داروها هم بهبود نیابد. این موضوع ممکن است به‌خاطر پوسیدگی دندان باشد که پس از مصرف هر وعده غذایی بدتر می‌شود؛
درد ناشی از دندان عقل: اگر دندان عقل در جای نامناسب از دهان که تراکم دندانها زیاد است دربیاید، فرد مجبور به کشیدن آن خواهند شد.
اختلال در بلع و تنفس: این مشکل ممکن است ناشی از دُمَل (آبسه) باشد.
اگر پوسیدگی دندانتان به عصب دندان برسد و موجب بروز درد شود، دندان‌پزشک برای جلوگیری از تحریک بیشترِ پالپ دندان، دندانتان را پُر می‌کند.
اگر دندانتان در اثر عفونت پالپ دچار آبسه دندان شود، عصب‌کشی انجام خواهد گرفت. به این منظور دندان‌پزشک داخل دندان را تمیز می‌کند تا هرگونه عفونتی از بین برود. از جایی که این روند ممکن است بسیار دردآور باشد، معمولا از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. این اقدام مخصوصا زمانی که دندان‌پزشک بخواهد با عمل جراحی ترشحات آبسه داخل لثه را خارج کند، اهمیت بیشتری می‌یابد.
گاهی دندان قابلیت ترمیم ندارد و بهترین اقدام کشیدن آن است. در کودکانی که دندان شیری دارند، معمولا دندان کشیده می‌شود؛ زیرا در نهایت، دندان خودش می‌افتد.
برای بزرگ‌سالانی که دندانشان را کشیده‌اند، معمولا از بریج (پل) دندان یا ایمپلنت دندان برای پُرکردن جای دندان کشیده‌شده استفاده می‌شود.
درمورد دندان عقل تقریبا همیشه کشیدن دندان انجام می‌گیرد، زیرا موقعیت دندان به‌گونه‌ای است که نمی‌توان عصب‌کشی را به‌خوبی انجام داد. در برخی موارد که بیمار می‌ترسد یا موقعیت دندان عقل بسیار بد است، روی بیمار بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد. بازیابی بیمار در این مواقع معمولا یک هفته یا بیشتر طول می‌کشد.
حتی اگر دوست ندارید هم به دندان‌پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این کار بهترین اقدام برای درمان دندان درد است.
زمانی که می‌خواهید دندانهایتان را تمیز کنید، بهتر است قبل از مسواک‌زدن، از دهانشویه استفاده کنید و نه بعد از آن. این کار می‌تواند از بروز دندان درد جلوگیری کند.
یک کپسول مایع ادویل را سوراخ کنید، مقداری از آن را روی یک پنبه بریزید و در سوراخ دندانتان بگذارید. این کار می‌تواند موجب تسکین فوری شود. البته طعم آن تعریفی ندارد، ولی به هر حال بهتر از تحمل درد است.
برای پیشگیری از دندان درد هر روز از نخ دندان استفاده کنید. سپس از یک دهانشویه کلرهگزیدین برای شست‌وشوی دهان استفاده کنید.
استفاده از زنجبیل اگر نتواند موجب درمان دندان درد شود، حداقل می‌تواند درد را تسکین دهد. مصرف یک فنجان چای زنجبیل هر چند ساعت یک بار مفید است.
از کمپرس سرد برای تسکین دندان درد استفاده کنید. اگر دردتان با کمپرس سرد بهبود نیافت، از کمپرس گرم استفاده کنید.
دندانهایتان را بیشتر از قبل مسواک بزنید تا دهان و دندان سالمی داشته باشید و از دندان درد جلوگیری کنید.
زمانی که دندان درد دارید، از خوردن غذاهای سخت (مانند مغزها، سیب و…) خودداری کنید.
استفاده از عصاره ۱۰۰٪ خالص وانیل نیز می‌تواند به درمان دندان درد کمک کند. به این منظور مقداری از آن را روی دندان و قسمت‌های مجاور لثه‌‌تان بمالید.
لیسترین یا سایر دهان‌شویه‌ها را به‌مدت ۱۹ دقیقه غرغره کنید. سپس یک تکه پارچه را در محلی که درد می‌کند قرار دهید. البته این روش موجب درمان دندان درد نمی‌شود، ولی برای تسکین درد روشی مفید است.
همان‌طور که گفتیم هیچ‌کدام از درمان‌های خانگی درد را برای همیشه تسکین نمی‌دهند و استفاده از برخی از آنها نیز با خطراتی همراه است. در هر حال این درمان‌های طبیعی می‌توانند درد را تا رسیدن شما به پزشک تخفیف دهند. مراجعه به دندان‌پزشک و درمانِ دلیل اصلی درد، بهترین راه مقابله با درد دندان است و نه تسکین موقتی آن.
