کم تر کسی وجود دارد که بر اثر نقص فنی خودروی خود سری به تعمیرگاه نزده باشد. این روز ها هزینه تعمیرات خودرو نرخ مشخصی ندارد و هرکس هرچقدر که دلش بخواهد به مشتری قیمت می دهد. این در صورتی است که از طرف اتحادیه تعمیرکاران باید نرخ کارهایی که برای خودرو انجام می دهند مبلغی مشخص شده باشد و این قیمت ها بر روی دیوار مغازه نصب شده باشد.برخی از تعمیرکاران خودرو ار متوجه شوند که شما از ماشین و نگه داری آن چیز زیادی نمی دانید،سواستفاده کرده تا بلکه بتوانند مبلغ بیشتری از شما دریافت کنند.
گاهی اوقات خودروی خود را به یک تعمیرکار سپرده و به هر دلیلی در کنار خودرو نمانده و از روند تعمیر ان دور می مانید. شاید این کار تعمیرکار خودروی شمارا رنگ کرده و به شما بگوید که کارهایی انجام داده است که ما قادر به دیدن آن نیستید(البته این را هم بگویم که از بین ۱۰۰تعمیر کار شاید پنج نفر این کار را انجام دهند).
برای دریافت اطلاع بیشتر در خصوص نحوه کار و قیمت دهی تعمیرکاران،به راسته تعمیرگاه ها رفتم.
تعداد ماشین هایی که در تعمیرگاه های میدان الغدیر شهرزیبا بودند نشان از کم رونق بودن بازار آن ها می داد. شاید در هر تعمیرگاه یک ماشین در حال تعمیر بود. صدای برخورد چکش های مخصوص صافکاری به سپر ماشین ها شنیده می شد و پیاده رو پر بود از لاستیک و جک سوسماری.کف پیاده رو هم که آنقدر روغن ماشین ریخته سیاه شده بود.
در همین زمان شخصی از زیر ماشین با لباس های سیاه و دست های سیاه بیرون آمد و بی مقدمه گفت«داداش میشه اون آچارو به من بدی قربون دستت»از کنار ماشین آچار را به او دادم و گفت «دمت گرم. اگه کاری داری یه چند لحظه وایسا کارم تموم شه میام سراغ ماشینت»نه فقط قیمت روغن موتور رو میخوام بدانم گفت:«روغن موتور؟قیمتا یکم رفته بالا ولی من فقط جنس خوب دارم. حالا ایرانی می خوای یا خارجی؟البته خارجی بریزی بهتره ها دیدم که میگم. هرکی ریخته راضی بوده»حالا چند هست؟«از ۱۲۰تومن شروع میشه تا ۵۰۰تومن. اونی که قیمتش بیشتره جنس خوبه ها یعنی یه حال اساسی به ماشینت میده»این را گفت و دوباره شروع کرد به ضربه زدن و محکم کردن پیچ های سپر ماشین. به او گفتم که دوباره بر میگردم.
کمی جلوتر تعمیرگاه دیگری بود. صدای داد و فریاد هم می آمد. گویا صدای مشتری بود که از تعویض یکی از قطعات ناراضی بود و دوباره خراب شده بود. «توی این هفته دوبار اومدم پیشت به خدا. هر دوبار هم همین قطعه رو عوض کردی و باز خراب شد. جنس خوب بنداز وقتی این همه پول می دم.»تعمیرکار بیرون آمد و به مشتری گفت«قطعه خوب پیدا نمیشه به خدا. کل بازارو گشتم نیست چیکار کنم خب،کمبود قطعه داریم،ماشینو بذار بمونه ببینم چیکار میتونم یکنم.»این را گفت و با دستمالی که در دست داشت صورت خود را پاک کرد. داخل مغازه شدم،روی دیوار پر بود از عکس های فوتبالی و البته تعداد زیادی ابزار مختلف.از او پرسیدم داداش چی شده بود نگاهی به من انداخت و گفت«هیچی بابا یه قطعه می خواد که جنس خوبش توی بازار نیست،هرچی هست جنسای درجه دو و درجه سه پیدا می شه که بی کیفیته و گارانتی هم نداره. مشتری میاد میگه باید این قطعه رو گارانتی کنی،اگه گارانتی نکنم رو دستم باد میکنه اگرم بکنم که بیا اینجوری میشه دیگه ضرر ضرر ضرر»در این حال یک مشتری داخل مغازه شد.تعمیرکار گویا از صبح تا الان کار نکرده با خوشحالی از جایش بلند شد.«داداش باد چند؟»گویی انگار آب سردی روی سرش ریخته باشند،با بی محلی جواب داد«چهارتا لاستیک ۳۵تومن»برایم عجیب بود که باد چنین قیمتی داشته باشد. مشتری گفت«مشکلی نداره انجام بدین لطفا» سرش به کارش که گرم شد از مغازه خارج شدم.
مغازه کناری فروشگاه لوازم یدکی خودرو و انواع روغن موتور بود. وارد مغازه شدم و قیمت انواع روغن موتور را جویا شدم. او گفت«بستگی به اندازه و مارکش داره. چهار لیتری میخوای پنج لیتری می خوای؟ ایرانی باشه یا خارجی؟ دارم دیگه از ۲۳۰تومن شروع میشه تا ۷۰۰تومن»با خودم فکر کردم این همه اختلاف قیمت با اون مغازه برای چی میتونه باشه. پرسیدم نرخ مشخصی داره؟«نه قربونت. این جور چیزا مگه قیمت مشخص داره؟الان میخری و فردا باید بیشتر از الان پول بدی برای همین نمیشه قیمت مشخصی داشته باشه. حالا کدومو بدم؟»هیچکدام دست شما درد نکنه. از مغازه بیرون آمدم. اکثر ماشین هایی که در جلوی تعمیرگاه ها پارک بودند همه ایرانی بودند و کم تر ماشین های خارجی به آن جا مراجعه کرده بودند.
چند تعمیرگاه را رد کردم و به یکی از شلوغ ترین تعمیرگاه را رسیدم. چند ماشین در صف انتظار بودند و حدود ۵ نفر مکانیک در آن جا حضور داشتند که هرکدام مشغول تعمیر یکی از خودرو ها بودند. یکی از دلایل شلوغی این مرکز تعمیر خودرو،بزرگی آن و تعداد مکانیک ها بود اما به نظرم دلیل های دیگه ای هم داشت. علت شلوغی این مرکز را از شخصی که در حال تعمیر خودرو بود جویا شدم. گفت«داداش خیلیم شلوغ نیست،قبلا وضعیت بهتر بود. الان چون همه چی گرون شده دیگه اکثرا یاد گرفتن خودشون قطعه عوض کنن یا هرچیز دیگه ای.خیلی بازارمون رونق گذشته رو نداره.»تاحالا شده یک ماشین چند بار به شما مراجعه کنه؟«آره کم نبوده.همون پراید که اون گوشه پارک شده. برای یک قطعه ۳بار تا الان اومده چون کیفیت قطعه ها الان افتضاحه و سریع خراب میشه. تولید کننده هم که گارانتی نمیکنه. مجبوریم خودمون گارانتی کنیم و این داستان پیش میاد.
روغن موتور خوبم دارین؟«آره هست ولی خب چیز خوب بخوای باید خوبم هزینه کنی دیگه الان خارجی دارم ۷۴۰ تومن ولی درجه یک. ایرانی هم دارم ولی خب پیشنهاد نمی کنم. میزنه موتور ماشینو داغون میکنه بیشتر. ولی خب ایرانی خوبم پیدا میشه ها با ۳۰۰ تومن اینطورا. ماشینتو بیار تو برات بریزم.»میام حتما. این را گفتم و از حیاط بزرگ این مرکز خارج شدم.
طبق اطلاعاتی که با این گشت زنی در راسته تعمیرکاران به دست آمد،این را متوجه شدیم که این کار قیمت مشخص شده ای ندارد و هر مکانیک هر مقدار که دلش بخواهد قیمت می دهد. به عنوان مثال،تفاوت قیمت روغن موتور از اولین مغازه تا آخرین مغازه تفاوت های زیادی داشت در صورتی که یک برند را عرضه می کردند. در اکثر این مغازه ها، پشت قوطی های روغن موتور قیمت درج نشده بود. اولش فکر کردم که از طرف کارخانه تولیدی این محصول قیمت درج نشده است اما با کمی پرس و جو و تحقیق متوجه این امر شدم که خود مغازه دار ها اقدام به پاک کردن قیمت ها کرده اند تا هرچقدر که دلشان بخواهد به فروش برسانند.
البته این قضیه برای همه مکانیکی ها صدق نمی کرد. بودند مغازه دارانی که به قیمت پشت محصول عرضه می کردند.
گرانی و کمبود قطعه با کیفیت در داخل کشور باعث شده است که هم مکانیک ها و همچنین مشتری ها به زحمت زیادی افتاده و بارها به مکانیکی مراجعه کنند فقط و فقط برای تعویض یک قطعه ای که ۱ماه قبل عوض شده است. همچنین عدم گارانتی از طرف شرکت های تولیدی قطعات باعث ضرر های زیادی به تعمیرکاران شده است.
قیمت انواع روغن موتور هم که از حدود ۱۲۰ تومن تا ۷۴۰ تومن بود که بر اساس بی کیفیت ترین تا با کیفیت ترین به فروش می رسید.
