به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، جشنواره فیلم فجر بدون شک مهمترین رویداد فرهنگی هنری در ایران است که از سال ۱۳۶۱ تاکنون برگزار می‌شود. شیوه برگزاری، محل برگزاری، کمیت و کیفیت آثار بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر؛ از جمله موضوعاتی است که طی این سالیان، برای مخاطبان، فیلمسازان، منتقدان و اهالی رسانه اهمیتی قابل توجه داشته است.
در همین رابطه با مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر گفتگویی انجام شده‌است که می‌خوانید:
علت حذف بخش مستقل فیلم اولی‌ها در جشنواره چیست و این تصمیم را چقدر به نفع کارگردان‌ها می‌دانید؟
جایزه فیلم اول همچنان یکی از جوایز مهم جشنواره است. بسیاری از فیلم‌سازانی که برای اولین بار در سینمای ایران فیلم می‌سازند آن‌قدر کارهای قابل اعتنایی دارند که می‌توانند با فیلمسازان صاحب تجربه رقابت کنند و در کنار فیلمسازان حرفه ای قرار بگیرند. به همین دلیل قرارگرفتن آثار فیلم اولی‌ها در کنار فیلمسازان پیشکسوت و در یک مجموعه قرار گرفتن این دو در کنار هم، چشم‌اندازی بسیار زیبا از رقابت ایجاد می‌کند و این فرصتی برای فیلمسازان اول است که دوشادوش فیلمسازان حرفه‌ای خود را محک بزنند.
با توجه به این که شما مخالف تغییرات بنیادین هستید، هدف از افزودن «برنامه‌های فرهنگی» به این دوره از جشنواره که پیش‌تر سابقه نداشته، چه بوده است؟
باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اگر چه بخش مهمی از برنامه‌های جشنواره‌های معتبر سینمایی نمایش فیلم است اما بسیاری از رویدادهای فرهنگی و حرفه‌ای که همزمان با نمایش فیلم‌ها برگزار می‌شود، گاه برای بسیاری از سینماگران و علاقمندان سینما، اگر نگوییم بیش از نمایش فیلم‌ها، حداقل به اندازه آنها جذاب است. مثلا کارگاه‌های تخصصی که در جشنواره‌های معتبر اروپایی در کنار نمایش فیلم‌ها برگزار می‌شود، نظر بسیاری از فیلمسازان، صاحب‌نظران و اهالی رسانه را جلب می‌کند و حتی گاه نسبت به تماشای فیلم‌ها می‌تواند جذابیت بیشتری داشته باشد.
از جمله بخش‌های فرهنگی جشنواره «گنجینه‌های سینمای ایران» است. این بخش را بیشتر توضیح می‌دهید؟
«گنجینه‌های سینمای ایران» یا «قاب‌های ماندگار» عنوان برنامه‌ای است که در بخش فرهنگی جشنواره امسال برگزار می‌کنیم. این برنامه نمایش و بازخوانی برخی از مهمترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب است. در برنامه‌های گنجینه‌های سینمای ایران ۱۰ فیلم برجسته تاریخ سینمای ایران (از دهه ۶۰ تا پایان دهه ۷۰) برای امسال در نظر گرفته شده است. فیلمی مانند بچه‌های آسمان اثر مجید مجیدی گرچه بارها و بارها در تلویزیون و سینما پخش شده و یا در جشنواره‌های مختلفی اکران شده و جوایز متعددی به دست آورده است اما یادآوری استانداردهای فیلم‌هایی مانند این فیلم می‌تواند برای ما در سینما فرصت‌های تازه‌ای را فراهم سازد. یا فیلم ناخدا خورشید اثر ناصر تقوایی؛ وقتی به سراغ چنین فیلم‌هایی می‌رویم و با دست اندرکاران این آثار یا یک صاحب‌نظر توانمند درباره طراحی و ساخت آن گفتگو می‌شود.
امسال حواشی مختلفی در انتخاب فیلم‌ها ایجاد شد که برخی واکنش نسبت به صحبت‌های هیئت انتخاب بود. تحلیل شما در این باره چیست؟
در اولین جلسه‌ای که معارفه هیئت انتخاب سینمای ایران انجام شد هم به صورت مکتوب و هم به صورت شفاهی، نکاتی را که رعایت آنها الزامی بود طرح کردیم. براساس یک قاعده، در تمام جشنواره های دنیا، اعضای کمیته انتخاب یا اعضای هیئت‌های داوری به دلیل رعایت حقوق مادی و معنوی صاحبان فیلم‌ها، باید از اظهارنظر درباره فیلم‌هایی که هنوز به نمایش در نیامده‌اند پرهیز کنند. زیرا این کار می‌تواند به آثاری که هنوز به نمایش در نیامده صدمه زده یا به آنها ضریب دهد. با این وجود، اگر کسی از اعضای هیئت انتخاب این قاعده حرفه‌ای را رعایت نکند، اظهارنظر او یک اظهارنظر شخصی است. ما از تمام اعضای محترم هیئت انتخاب تقاضا کرده بودیم، برای رعایت حقوق صاحبان آثار، پیش از دیده شدن فیلم‌ها و تا پایان جشنواره از اظهارنظر در مورد آثار خودداری کنند، اما ظاهرا توضیحات ما کافی نبود.
حواشی متعددی پس از عدم راهیابی فیلم سازمان اوج (مسیح، پسر مریم) مطرح شد که از طرف شما بی‌جواب ماند؛ مثلا این موضوع مطرح شد که این فیلم تا شب قبل از اعلام جزو ۲۲ فیلم بوده اما ناگهان حذف شده است.
چنین چیزی ممکن نیست. روزی که قرار بوده است فیلم ها با نظر اعضای هیئت انتخاب و دبیر جشنواره جمع‌بندی شود، ساعت یک بعدازظهر جلسه شروع شد و تا حدود یازده شب طول کشید و شب قبل از آن هیچ کس از آرای هیئت انتخاب خبر نداشته است؛ بنابراین چطور فیلمی می‌تواند از شب قبل در فهرستی که هوز تنظیم نشده، بوده باشد. البته هریک از اعضای هیئت انتخاب به طور طبیعی فهرستی برای خود دارند که برای فیلم‌ها امتیازاتی قائل می‌شوند و به فیلم ها نمره می‌دهند؛ اما این فهرست شخصی، هریک از اعضا است، نه فهرست نهایی هیئت انتخاب. طبیعی است که در جلسه جمع‌بندی، اعضای هیئت انتخاب در باره فیلم ها گفتگو می کنند و گفت‌وگوهای اعضا روی آرای شخصی و فهرست اثر می‌گذارد.
یعنی همان فهرست نهایی؟
از نظر ما فهرست نهایی فهرستی است که اعضای هیئت انتخاب به عنوان فهرست اسامی فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه تأیید و امضا می‌کنند. البته فیلم‌های منتخب، برای راهیابی به بخش مسابقه باید دارای مجوز نمایش از اداره نظارت هم باشند. جمع‌بندی همه این موارد می‌شود فهرستی که اعضای هیئت انتخاب امضا می‌کنند و به عنوان صورت جلسه ثبت می‌شود.
با توجه به حضور زیاد کارگردانان جوان در میان آثار بخش سودای سیمرغ به نظر می‌رسد سینمای ایران در حال پوست‌اندازی است؟
فرصت‌های جذابی در اختیار فیلمسازان جوان قرار گرفته است که باید این فرصت‌ها را غنیمت شمرد. همان اندازه که فعالیت و کار فیلمسازان پیشکسوت برای سینمای ایران مغتنم هست. باید تلاش کرد که فیلمسازان باتجربه کار کنند و در سینما حضور داشته باشند. به همان اندازه هم باید به فیلم سازان جوان فکر کرد و برایشان برنامه ریزی کرد. قرار است جشنواره از میان آثاری که عرضه می شوند و ثبت نام می کنند، تلاش کند تا با رویه ای منطقی، معقول و عادلانه فیلم هایی را برای بخش مسابقه انتخاب کند، خواه فیلم اول یک فیلمساز باشد یا غیر از آن.
چهلمین جشنواره فیلم فجر در دو بخش فرهنگی و رقابتی از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۴۰۰ به دبیری مسعود نقاش‌زاده برگزار خواهد شد.
