اکبرمختاری*

یکسال از آغاز به کار دولت جوبایدن در واشنگتن گذشت؛ حالا پس از یکسال بهتر میتوان کلیات و جزییات سیاست داخلی و خارجی دولت جوبایدن را مورد مداقه و بررسی قرارداد.

جوبایدن خاصترین پیروزی انتخاباتهای کل تاریخ سیاسی ایالات متحده را بدست آورد از یک طرف وی یکی از قویترین و خاصترین روسای جمهور تاریخ آمریکا را شکست داد و از سوی دیگر در یکی از پرمشارکت ترین انتخابات های یکصدسال اخیر آمریکا با بالاترین میزان عددی آرا پیروز انتخابات گردید.

اگر یکسال پیش از انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ کسی میگفت روزگاری جوبایدن کهنسال دونالد ترامپ تهاجمی را شکست خواهد داد مورد طعنه و تمسخر قرار می گرفت اما "جو خوابالو" - به تعبیر دونالد ترامپ- شگفتی را رقم زد و ترامپ را بعنوان رییس جمهوری یک دوره ای به لیست روسای جمهور تاریخ امریکا فرستاد.

پیروزی بایدن تنها سبب خوشحالی حامیانش در آمریکا نشد بلکه اروپای ناراحت از سیاستهای ترامپ را نیز با موزیک و آواز به استقبال پیروزی او فرستاد.

یکسال پس از ریاست جمهوری جوبایدن بسیاری از توقعات مردم آمریکا در داخل و رهبران خارجی در بیرون از آمریکا از سیاستهای بایدن رنگ باخته است.

بخش عمده سیاست بایدن در یکسال اخیر ادامه کم شدت سیاستهای ترامپ بوده است.

فاصله گرفتن از جنگ های نسبتا بی حاصل و خروج نیروهای آمریکا از افغانستان و عراق از جمله مواردیست که تفاوت چندانی با سیاستهای ترامپ ندارد.

مراسم تحلیف آغاز ریاست جمهوری جو بایدن/ 20 ژانویه 2021/ عکس: خبرگزاری فرانسه

در مورد بهبود روابط با اروپا نیز نتایج متناسب با توقعات برآورده نشده است.

دور زدن فرانسه در توافق اقتصادی نظامی خرید زیردریایی ها از فرانسه از سوی استرالیا و بجایش خرید زیردریایی از آمریکا را میتوان یکی از تلخ ترین اتفاقات در روند ارتباطی اروپا و آمریکای بایدن دانست.

در مهم ترین مورد از عملکرد سیاست خارجی بایدن نحوه خروج دولت بایدن از افغانستان جهان سیاست و تحلیگران را کاملا متحیر ساخت.

خروج نسبتا بی برنامه و شتابزده دولت بایدن از کابل حتی دولتهای اروپایی را شگفت زده ساخت.

سیاست خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان از اواخر دوران اوباما مطرح بود و اگرچه دولت دونالدترامپ طی توافقی با نیروهای طالبان در دوحه فضا را برای تحققش آماده ساخت اما نحوه انجام شتابزده اش هیچ جریان و دولت سیاسی را به تحسین از جوبایدن وا نداشت.

در مورد پرونده هسته ای ایران نیز همچنان نتیجه ای حاصل نشده است و امیدها از احیای برجام سال۲۰۱۵ به سمت توافقی محدود در حالتی خوش بینانه درحال چرخش است.

در مورد روسیه افزایش قابل توجه نیروهای روسی در مرز اکراین بر نگرانی ها از شروع جنگی جدید افزوده است و در مورد چین نیز سیاست تصاعد تنش جهت کنترل و محدودسازی چین همچو دوران ترامپ و چه بسا کمی قویتر درحال انجامست.

در داخل آمریکا نیز نگرانی های اصلی همچنان پابرجا مانده است.

در مورد کرونا که مهم ترین مشکل داخلی زمان شروع ریاست جمهوری جوبایدن بود کارهای بسیار خوبی صورت گرفته است لیکن شیوع گونه های قوی چون دلتا در تابستان سالی که گذشت و گونه جدید بنام اومیکرون مانع پیروزی نهایی آمریکا بر پاندمی کرونا شده است.

تزریق پول به کسب و کارها جهت جلوگیری از پیامدهای منفی اقتصادی پاندمی کم کم اثرات تورمیش را نشان می دهد تا جاییکه در دسامبر ۲۰۲۱ صحبت از تورم شش درصدی در اقتصاد آمریکا شد که می توان آن را از زمان ریگان تاکنون بالاترین درصد تورم در آمریکا دانست.

در حوزه داخلی تصویب بودجه پرقدرت بازسازی بخشهای فرسوده می تواند امیدها را بخصوص برای جریان ترقی خواهان از بایدن زنده نگه دارد اما در این مورد نیز کنگره چالشهایی را پدید آورده است.

همه این موارد در کنار کاراکتر غیرکاریزماتیک جوبایدن فضایی را بوجود آورده است که جوبایدن بهیچ عنوان در نظرسنجی های مردمی از جایگاه خوبی برخوردار نیست.

شاید جوبایدن شخصا از کاهش محبوبیتش در نظرسنجی ها نگران نباشد اما این کاهش محبوبیت اصلا برای حزب دموکرات خبر خوبی نیست.

جوبایدن را از ابتدا میتوان کاندیدای ساختار دانست ساختاری که هدفش عبور کم دردسر از دوران ترامپ باشد لیکن این نوع عبور بدون هزینه برای حزب متبوع جوبایدن نخواهد بود آنهم انتخاباتی که میتواند در کمتر از یکسال آتی ترکیبی را در کنگره رقم زند که دیگر جوبایدن حتی در تحقق اهداف حداقلی خویش نیز با چالش های جدی روبرو گردد.

* مدرس علوم سیاسی