در پیام آیت الله مکارم شیرازی به این مراسم که توسط حجت الاسلام محی‌الدین مکارم قرائت شد، آمده است: خداوند را شکرگزاریم که توفیق داد، شاهد باشیم، زحمت‌های جمعی از محققان علوم اسلامی پس از مدتی به ثمر نشسته تا این گنجینه ارزشمند شیعه در این ایام مبارک که قرین میلاد با سعادت حضرت محمد (ص) و امام جعفر صادق (ع) می‌باشد، منتشر شود.
پیام این مرجع تقلید حاکیست: امروز مشتاق بودم که در جمع شما عزیزان حاضر شوم، اما متاسفانه کسالت و سرما خوردگی حادث و توفیق حضور در جمع شما استادن محترم سلب شد.
پیام ادامه یافته است: بر خود لازم می‌دانم، از حضور همه شما بزرگواران، علما و فضلای ارجمند، استادان، طلبه‌ها و بویژه صدیق ارجمند حضرت آیت‌الله سبحانی که با سخنرانی خود این مراسم مهم را زینت می‌بخشند، تشکر نمایم.
آیت الله مکارم در ادامه افزوده است: امید است این حرکت علمی مورد رضایت امام زمان (عج) قرار گیرد و به تفضل خویش قبول فرماید.
سرپرست علمی کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی نیز در این آیین طی سخنانی اظهار داشت: دبیرخانه کنگره مذکور در سال ۱۳۹۵ توسط آیت الله مکارم شیرازی کار خود را آغاز کرد، که به برگزاری آن در سال ۹۷ منجر شد.
حجت الاسلام محمد تقی سبحانی افزود: این مرجع تقلید در تمام مراحل این کنگره حضور داشت و هدایت و راهنمایی او موثر بود.
وی با بیان اینکه برای این کنگره ۱۵ کمیته علمی و ۱۳ کمیته دانشی تشکیل شد، تصریح کرد: ۲ حوزه غیردانشی نیز ایجاد که به مباحث منطقه‌ای و زنان می‌پرداخت.
وی اضافه کرد: در کنار حوزه‌های دانشی که از حوزه علوم اسلامی تا حوزه علوم انسانی و علوم طبیعی را فرا می‌گرفت، یک کمیته مستشرقان که به آراء مستشرقان در حوزه دانش‌های اسلامی می‌پرداخت، نیز به‌وجود آمد.
سبحانی بیان داشت: کمیته مطالعه‌های منطقه‌ای هم از دیگر کمیته‌های کنگره فوق بود که مناطق مختلف جغرافیای فرهنگی را پوشش می‌داد و مقاله‌های متعددی نیز ارائه شد.
وی با اشاره به کمیته بانوان افزود: در مجموع سه کمیته دانشی و ۱۲ کمیته غیردانشی برای این کنگره شکل گرفت.
سبحانی با اشاره به برگزاری جلسه‌های متعدد از سوی شورای علمی کنگره بیان داشت: شورای راهبردی نیز نقش مهمی در پیشبرد برنامه‌های کنگره داشت و تقریبا ۳۲ مرکز علمی در تولید و انتشار اطلاعات با مجموعه کنگره همکاری کرد.
وی یکی از ویژگی‌ها مهم کنگره را برگزاری پیش نشست‌ها که نقش موثری در ایده و اندیشه محققان و اندیشمندان داخل و خارج کشور داشت، عنوان کرد و افزود: در حدود ۲ هزار چکیده مقاله به دبیرخانه کنگره ارسال شد که کم نظیر و یا بی‌نظیر بود.
وی تعداد مقاله‌های فارسی را یکهزار و ۱۶۱ مورد ذکر کرد و گفت: از این تعداد ۴۴۴ مقاله گزینش شد.
سبحانی حضور شخصیت‌های بزرگ از اهل سنت، مسیحیت و سایر مذاهب را از امتیازهای این کنگره برشمرد و گفت: ۳۶۰ مقاله‌ای که در این کنگره منتشر و رونمایی شد، برای انتشار در قالب یک مجموعه ۱۷ جلدی مورد استفاده قرار گرفت.
وی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های که می‌تواند الگوی کنگره‌های دیگر باشد، جلد نخست این مجموعه است، افزود: در حقیقت ما در ۱۶ جلد دستاوردهای محققان را گردآوری و سازماندهی کردیم، و جلد آغازین دارای سه بخش اساسی است که شامل یک مقدمه مفصل حدود ۱۰۰ صفحه‌ای عصاره این مقاله‌ها است که درآمدی بر خوانش این مقاله‌ها می‌باشد، و هر کس آن را مطالعه کند، در فضای تاریخ و فرهنگ شیعه قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه بخش دوم نیز چکیده تفصیلی این مقاله‌ها است، افزود: برای تمام این مقاله‌ها به صورت تفصیلی چکیده نوشته شده و در جلد نخست به چاپ رسیده، که بدون نیاز به خواندن اصل مقاله‌ها تنها با خواندن چکیده‌های آنها در فضای علمی مقاله‌ها قرار می‌گیریم.
وی بیان کرد: بخش سوم جلد نخست این آثار نیز یک گزارش تصویری از فرآیند شکل‌گیری کنگره و مباحث معرفی شده در آن است و در حقیقت دورنمایی از روند این رویداد محسوب می‌شود.
