نمایش مجازی آثار قجری

دنیای اقتصادچهارشنبه 31 شهریور 1400 - 00:05
چند روزی است که نمایشگاهی از آثار نقاشی ناصرالدین شاه، در مجموعه تاریخی کاخ گلستان برپاست. این نمایشگاه در صفحه اینستاگرام مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان، در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است که برخی برای اولین‌بار به نمایش عمومی درآمده و گویا با استقبال قابل توجهی از سوی دوستداران هنر نقاشی مواجه شده است.

ناصرالدین شاه بر اساس نگرش غربی و دیدگاه واقع‌گرایانه‌ای که در آن دوران به هنر ایران وارد شد، نقاشی‌ها و طراحی‌هایی را از خود به جا گذاشته که ویژگی آنها طبیعت‌گرایی است. پرتره‌ها، فیگورها، حیوانات، مناظر و... اگرچه با نگاه واقع‌گرایانه ضعف دارند، اما نقاش همه تلاش خود را به کار گرفته است تا بیشترین شباهت را به سوژه داشته باشند و تناسبات در حد امکان رعایت شود.

ناصرالدین شاه از کودکی و نوجوانی به هنر علاقه داشت. از ۱۰سالگی به شعر و نقاشی علاقه‌مند شد و نزد چندین استاد نقاش آموزش دید. او به خوشنویسی علاقه داشت و آثاری در نستعلیق و شکسته نستعلیق برجای گذاشته ‌است. در نخستین مواجهه خود با دوربین عکاسی به این هنر علاقه‌مند شد و یک عکاس فرانسوی را برای آموزش اصولی این هنر به ایران فراخواند و خود او هم به عکاسی پرداخت.

چنانکه خبرگزاری هنرآنلاین در گزارشی نوشته کمال‌الملک در جایی گفته بود: ناصرالدین‌شاه بر من حق تربیت داشت. هر منظره عالی یا گل زیبا و صورت خوبی که می‌دید، کسی را به سراغ من می‌فرستاد و تا آن منظره، گل یا صورت را به من نشان نمی‌داد و من از آن طرحی برنمی‌داشتم آرام نمی‌گرفت. در زمان کار با دوربین بالای سر من می‌ایستاد و کوچک‌ترین تعلل یا مسامحه را هم گوشزد می‌کرد.

محمد علی کریم‌زاده تبریزی در کتاب احوال و آثار نقاشان قدیم ایران آورده است: در یکی از محاوره‌های خصوصی امیرکبیر با ناصرالدین شاه قاجار که به منزله بازجویی معلم از شاگرد است، امیر گفت: آقاجان چه می‌کردی؟ شاه جواب می‌دهد: مشغول نقاشی بودم. امیر می‌گوید کاشکی یک قدری تاریخ گذشتگان می‌خواندید، عبرت می‌گرفتید و از آیین جهانداری باخبر می‌شدید. شعر و نقاشی پس از خستگی دماغ خوب است.

کریم‌زاده تبریزی از قول معیرالممالک نیز چنین نقل کرده است که شاه خود را به نقاشی مشغول می‌فرماید و چون صنعت رنگ‌آمیزی و تناسب اجسام و علم مناظر و مرایا و نمایش قرب و بُعد را نیاموخته بود، دورنما را بد می‌ساخت. اما متملقین خلوت پادشاهی چندان در تحسین مبالغه می‌کردند که شاه صفحه نقاشی خود را معجزه می‌پنداشت.

آخرین نقاشی ناصرالدین‌شاه که با کشته شدن او ناتمام ماند نیز در این نمایشگاه مجازی قابل مشاهده است. یک منظره که سال ۱۳۱۳ قمری با رنگ روغن کشیده شده و در آن دشتی وسیع با چند درخت و اسبی در حال حرکت دیده می‌شود. زیرسازی این اثر انجام شده و ترکیب‌بندی آن مشخص شده بود؛ اما ناصرالدین شاه فرصتی نیافت تا کار را کامل و جزئیات را ترسیم کند.

 

 

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.