ابوذر کوثری روز جمعه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: فعالیت‌ها و اقداماتی که در موضوع حاشیه‌نشینی در سال‌های اخیر انجام شده اساسا در ۲ بخش بوده است.
وی ادامه داد: یکسری خدمات بوده که در چارچوب اقدامات عمرانی و کالبدی (اعم از آسفالت، سنددار کردن مناطق مسکونی، ایجاد فضای سبز، بهسازی معابر و هدایت آب‌های سطحی و سایر اقدامات مشابه در حاشیه شهرها ) قرار می‌گیرد. بیشتر اقداماتی که انجام و خدماتی که در این مورد به حاشیه شهرها داده می‌شود در قالب فعالیت ستاد بازآفرینی شهری تعریف شده است.
معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: دسته دوم در قالب اقدامات و خدمات اجتماعی و فرهنگی انجام می‌شود مانند ارتقا شاخص‌های فرهنگی، و آموزشی و بحث‌های کارآفرینی که بعنوان مثال دفاتر تسهیلگری در این راستا فعالیت می‌کنند.
وی افزود: البته این ۲ دسته اقداماتی که در حاشیه شهر انجام می‌شود از هم جدا نیستند و مکمل هم‌اند، باید در نهایت منتهی به این شوند که ما بتوانیم حاشیه شهر را ساماندهی درستی انجام و مشخص کنیم که چه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی و چه فعالیت‌های بهسازی، زیرساختی و عمرانی همسو با هم در این مناطق انجام شود تا بتوانیم رشد حاشیه‌نشینی را کاهش یا متوقف کنیم.
کوثری گفت: ما در سیستان و بلوچستان ۹ شهر( زاهدان، زابل، خاش، ایرانشهر، سراوان، چابهار، دلگان، بمپور و کنارک) داریم که دارای بافت مصوب سکونتگاههای غیررسمی هستند و مساحت کل این بافت‌ها پنج هزارو ۴۷۲ هکتار است.
وی با بیان اینکه ۴۲ درصد جمعیت سیستان و بلوچستان در این ۹ شهر در سکونتگاههای غیر رسمی هستند اظهارداشت: در سه سال اخیر از محل اعتبارات ستاد بازآفرینی ۲ هزار و ۲۶۰ میلیارد تومان به ساماندهی، بهسازی، ساخت تاسیسات روبنایی در حاشیه شهرها تخصیص داده شده است.
معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان با بیان اینکه در حوزه برنامه‌ریزی‌های مرتبط با حاشیه‌نشینی یک بخش این بوده که قطعا برای اجرای برنامه‌ها و اقدامات اعتبار لازم است که با پیگیری‌های انجام شده اعتبار خوبی هم گرفته شد گفت: بخش مهم دیگر این است که ما برنامه‌ریزی‌هایمان به گونه‌ای باشد که آن هدف اصلی که مهار این حاشیه‌نشینی و ساماندهی وضعیت موجود در آن مناطق است در عمل اتفاق بیافتد.
وی خاطرنشان کرد: تلاش ما این بوده که برنامه ریزیمان به گونه‌ای باشد که در نهایت شاهد رشد حاشیه‌نشینی در شهرها نباشیم یا حداقل بتوانیم وضعیت موجود را به لحاظ حاشیه شهری فریز کرده و نگه داریم تا در مراحل بعدی روند کاهنده را با برنامه‌ریزی کلان در سایر بخش‌های تولیدی، کشاورزی و اشتغالزایی در شهرهای کوچک و روستاها شاهد باشیم.
کوثری بیان کرد: از محل تخصیص اعتبارات از سازمان امور اجتماعی برای ساماندهی مسائل اجتماعی و فرهنگی مناطق حاشیه شهر هشت سرای محله در حاشیه شهر زاهدان و چابهار خریداری شد که این سراهای محلات در واقع مکانی هستند برای اینکه مثلا دفاتر تسهیلگری برای برنامه‌ریزی‌ها و برگزاری کارگاه‌ها، همینطور تشکل های مردم نهاد و موسسات خیریه فعال در حاشیه شهرها، برای اجرای برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی، برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌ها و سایر امورات از این مکان‌ها استفاده کنند.
وی ادامه داد: همچنین ساختمان‌هایی در حاشیه شهر زاهدان شناسایی شد که این مکان‌ها در اصل متعلق به دستگاه‌های دولتی هستند اما فعلا بدلایلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند را ما تعمیر و تجهیز کردیم و برای همین موضوع با توافق دستگاه‌های اجرایی مربوطه این مکان‌ها به منظور انجام کارهای فرهنگی و اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در حاشیه شهر برای اینکه یک هویت شهری خوبی را به این مناطق دهیم و به نوعی دارای تشخص شهری شوند بدلیل تاثیرات عینی و روانی خوبی که در کنترل آسیب‌های اجتماعی دارد، فضاهای سبز یا پارک‌های این مناطق با اعتبارات سازمان امور اجتماعی و مشارکت شهرداری زاهدان تجهیز و امکانات رفاهی و ورزشی نصب شد. در این راستا حداقل ۲۰ پارک واقع در حاشیه شهر زاهدان تجهیز و نوسازی شد.
وی با بیان اینکه تجهیز و راه‌اندازی پارک بانوان در حاشیه شهر زاهدان نیز از اقدامات مشارکتی ما بوده است گفت: از اقدامات دیگر ما که بسیار موثر افتاد تفاهم‌نامه‌هایی بود که با دستگاه‌های مختلفی که در زمینه اجتماعی و فرهنگی و کار آفرینی و حرفه آموزی فعالیت می‌کنند با طرفیت سازمان امور اجتماعی کشور منعقد کردیم.
انعقاد ۱۸ تفاهم نامه فرهنگی برای مناطق حاشیه نشین
کوثری با اشاره به اینکه ۱۸ تفاهم نامه طی سال‌های اخیر برای انجام امور فرهنگی و اجتماعی در حاشیه شهرهای سیستان و بلوچستان منعقد شده ادامه داد: بر اساس شرح خدمات مندرج در تفاهم نامه ها دقیقا مشخص شده که نوع فعالیت ها و خدمات چگونه باید باشد تا شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی حواشی شهر ارتقا و قابل ارزیابی باشد.
وی درباره چرایی و علل حاشیه نشینی در استان نیز گفت: اینکه چرا حاشیه‌نشینی به این شکل در سیستان و بلوچستان اتفاق افتاده دلایل مختلف و ریز و درشتی دارد که خیلی مهم است که به آن پرداخته و برنامه ریزی لازم دیده شود چون ریشه ها اگر در برنامه‌ریزی‌های مرتبط با ساماندهی حاشیه شهر و مقابله با حاشیه نشینی دیده نشود طبیعتا ما نمی‌توانیم شاهد مهار آن نیز باشیم.
معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: یک علت حاشیه‌نشینی در استان ما این است که ما استانی مرزی با طولانی ترین مرز در کشور هستیم و همسایگان ما شرایط سیاسی با ثباتی ندارند و این مساله باعث موج مهاجرت بویژه از کشور افغانستان به عمق کشور شده و خلاهای مرزی موجود هم باعث سختی کنترل ورود مهاجران شده است.
وی ادامه داد:مهاجران ورودی به کشور یک مکانی را باید داشته باشند که مستقر شوند البته بخشی زیادی از سیستان و بلوچستان عبور می‌کنند اما تعداد قابل ملاحظه‌ای هم در استان رسوب می‌کنند و آنهایی که می‌مانند بیشتر به حاشیه شهر می‌روند.
کوثری اظهارداشت: دلیل دیگر رشد حاشیه‌نشینی در یکی دو دهه اخیر در سیستان و بلوچستان؛ اقلیم استان بوده، بویژه وقوع خشکسالی‌های بی سابقه در سال‌های اخیر، کشاورزی و دامداری ما را به عنوان یکی از پایه‌های اصلی اشتغال و تولید در منطقه تحت تاثیر منفی قرار داده و اینها وقتی شغلشان را از دست می‌دهند یکی از مسیرهای هموار برای کسب شغل و معاش این است که از روستاها و از مناطق حاشیه‌ای و مرزی به حاشیه شهرهای بزرگ مهاجرت می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: دلیل دیگر حاشیه‌نشینی، به نظرم مشکل فرهنگی است در این راستا تمایل فرهنگ عمومی‌مان به سمت نوعی راحت طلبی رفته و فرهنگ شغل و کارآفرینی در کشور و به طور خاص در سیستان و بلوچستان خیلی جذبه‌ای ندارد ما از این لحاظ کار فرهنگی خیلی مهمی را در این زمینه پیش رو داریم.
کوثری ادامه داد: این فرهنگ کار و تلاشی که برای ما در دوره‌های گذشته به عنوان یک امر پسندیده بوده الان در واقع چندان رفتار حسنه‌ای شاید محسوب نمی شود و در عوض اشتغال کاذب قبح قبلی را ندارد، طبیعتا مردم به سمت و سویی می‌روند که اشتغال‌های واقعی در حوزه تولید و کشاورزی و دامداری کمرنگ می‌شود و سمت و سوی اشتغال حرکت می‌کند به شغل‌های کاذب که از نتایج و آسیب های آن همین رشد حاشیه‌نشینی در شهرها است.
