به گزارش ایرنا، منابع طبیعی از جنگل‌ها، مراتع، دشت و بیابان گرفته تا کوهستان‌ها و رودخانه‌ها همه و همه امانتی گرانبها در دست انسان‌ها هستند که ضمن حفاظت و جلوگیری از آنها باید برای استفاده بهینه و ماندگاری آنها تلاش کرد.
کارشناسان معتقدند که پیشرفت یک کشور ارتباط مستقیم با پایداری و توسعه عرصه‌های طبیعی آن کشور دارد زیرا برای مثال معادن که پیش‌نیاز بسیاری از صنایع تولیدی به شمار می‌روند خود جزو منابع طبیعی محسوب می‌شوند و در کنار استفاده عقلانی و منصفانه از آن باید از خرابکاری بیش از حد در طبیعت جلوگیری شود.
توسعه و حفاظت از منابع طبیعی به باور پژوهشگران منابع طبیعی و آبخیزداری، پیش‌نیاز و بستری برای پیشرفت در سایر بخش‌ها نظیر کشاورزی، صنعت و اقتصاد است و بهبود صنایعی مانند دامپروری، کشت گیاهان دارویی و انواع زراعت ارتباط مستقیم با حفظ عرصه‌های طبیعی دارد و بدون نگهداری مناسب و توسعه این بخش، ارتقا در سایر حوزه ها مقدور نیست.
منابع طبیعی از جمله ثروت‌های اصلی یک سرزمین به شمار می‌رود که نقش کلیدی در ایجاد زیستگاه حیات وحش، حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری، تولید اکسیژن، جذب دی اکسید کربن، کاهش آلودگی، کنترل ریزگردها، حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش ایفا می‌کند.
اجرای طرحهای گسترده مربوط به منابع طبیعی و آبخیزداری در سالهای اخیر بویژه در دوران فعالیت دولت‌های یازدهم و دوازدهم افزایش یافت و در بخش‌های مختلف مانند آبخیزداری، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع، بیابان‌زدایی، کشت گیاهان دارویی طرحهای متعددی پیاده سازی شد.
برای مثال چندی پیش ۱۸ راهبرد مدیریتی در سال جهش تولید برای مدیریت جنگل ها تدوین شد که ۹ محور آن امسال اجرایی شد و تا آخر سال نیز ادامه خواهد یافت.
جهش ملی در در احیا و توسعه منابع طبیعی
از سوی دیگر در راستای تحقق اقدام جهش ملی در احیا و توسعه منابع طبیعی عملیات اجرای بهینه جنگل کار، بیابان زدایی، اصلاح مراتع در کل کشور در حال انجام است که در قالب آن عملیات بیولوژیک بیابان‌زدایی به مساحت ۳۵ هزار هکتار، اصلاح و احیای مراتع در سطح ۹۰ هزار هکتار، توسعه و احیای جنگل در سطح ۴۷ هزار هکتار، توسعه زراعت چوب در سطح ۳۰ هزار هکتار، جنگل‌کاری اقتصادی با مشارکت مردم در سطح ۳۰ هزار هکتار و در مجموع ۲۳۲ هزار هکتار طرح اجرا می‌شود.
ناگفته نماند که یکی از نقاط قابل توجه که درصد مناسبی از فعالیت‌های نامبرده را به خود اختصاص داده استان اصفهان است.
پیش از اشاره به این طرح‌ها نگاهی به وضعیت استان اصفهان از حیث عرصه‌های طبیعی حاکیست که این خطه به مرکزیت شهرستان اصفهان با ۲۴ شهرستان، مساحتی معادل ۱۰.۷ میلیون هکتار دارد که بیش از ۹۰ درصد از این مساحت را معادل ۹.۸ میلیون هکتار عرصه‌های منابع طبیعی و ملی و از این میزان حدود ۴۰۳ هزار هکتار جنگل معادل (۴ درصد)، ۶ میلیون هکتار مرتع معادل (۶۴ درصد) و سه میلیون هکتار بیابان معادل (۳۲ درصد) در بر گرفته است.
جنگل‌های استان اصفهان بطور عمده در ۲ شهرستان فریدونشهر با ۴۰ هزار هکتار و سمیرم با ۲۵ هزار هکتار پراکنده است و سرانه جنگل درکمتر از ۰.۱ هکتار است اما با وجود سطح به نسبت کم از تنوع گونه‌ای خوبی (۳۵ گونه درختی ودرختچه ای) برخوردار است.
این استان از نظر تقسیم بندی نواحی رویشی در ۲ ناحیه رویشی زاگرسی و ایران تورانی قرار گرفته که ناحیه رویشی زاگرسی غرب و جنوب استان را شامل می‌شود و بقیه مناطق استان جزو ناحیه رویشی ایرانی تورانی است.
این استان واقع در مرکز کشور دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است و از این پهنه ۳.۲ میلیون هکتار معادل ۳۲ درصد سطح استان را اراضی بیابانی و شنزار تشکیل داده است که به طور عمده در بخش‌های شمالی و شرقی آن پراکنده است.
افزایش ۸ برابری طرحهای منابع طبیعی اصفهان
بنا به اظهارات معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان فعالیت‌های مختلف در سالهای اخیر سبب احیا و توسعه عرصه‌های طبیعی شده و این امر در بخش‌های مختلف مانند مرتع، جنگل و بیابان کامل مشهود است.
عبدالرضا مهاجری در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: این طرح‌ها در آغاز فعالیت دولت در سال ۹۲ حدود ۴۳ طرح بود که این رقم اکنون به بیش از ۳۰۰ مورد رسیده است.
وی با اشاره به حمایت صندوق توسعه ملی از طرحهای منابع طبیعی و آبخیزداری اضافه کرد: رشد اعتبارات به ویژه در سه سال اخیر، افزایش پروژه‌های مرتبط با آبخیزداری، بیابان‌زدایی، و جنگل و مرتع نسبت به گذشته را به همراه داشت و بی شک ثمره این توجه به سود کل کشور خواهد بود.
آغاز اجرای ۱۲ هزار و ۳۰۵ هکتار طرح منابع طبیعی در اصفهان
در همین راستا بر اساس آمار و ارقام اخذ شده از اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، در استان اصفهان عملیات بیولوژیک بیابان‌زدایی به مساحت ۵۰۰ هکتار با اعتباری بالغ بر ۲۵ میلیارد ریال، احیا و اصلاح مراتع در سطح پنج هزار و ۴۵۵ هکتار با اعتباری معادل ۴۱ میلیارد ریال، احیا و توسعه جنگل در سطح پنج هزار و ۴۰۰ هکتار با اعتباری بالغ بر ۶۵ میلیارد ریال، زراعت چوب به مساحت ۴۰۰ هکتار و جنگل‌کاری اقتصادی با مشارکت مردم در ۵۵۰ هکتار و در مجموع ۱۲ هزار و ۳۰۵ هکتار در روزهای اخیر آغاز شده است.
به اعتقاد کارشناسان و مسوولان منابع طبیعی این اقدامات ماندگار سالهای اخیر دولت در عرصه های طبیعی استان اصفهان باید بیش از پیش به مردم شناسانده شوند چرا که تاثیر اجرای این طرح ها در سالهای بعد نمود بیشتری خواهد داشت.
بر اساس این گزارش ترسیب کربن سالانه به میزان ۴۲۰ هزار تُن، حفاظت خاک به میزان ۲۷ هزار تُن در سال، نفوذ آب و تقویت سفره‌های آب زیرزمینی، ایجاد پناهگاه حیات وحش و افزایش تنوع زیستی از دیگر مزایای اقدامات مورد اشاره خواهد بود.
در این ارتباط مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان خاطرنشان کرد: اجرای طرحهای منابع طبیعی بویژه در بخش آبخیزداری و مهار سیلاب و بیابان‌زدایی و جلوگیری از انتشار ریزگردها در این استان ضروری است.
منصور شیشه فروش در گفت و گو با ایرنا افزود: بر اساس بررسی‌ها در این استان بالغ ۶۸۰ میلیارد اعتبار برای طرحهای پیشگیری از سیل نیاز است.
وی اضافه کرد: نباید فراموش کرد که تبعات برخی از حوادث طبیعی طی چند سال ادامه دارد برای مثال جبران خسارات سیل سال ۹۸ در این منطقه همچنان ادامه دارد برای مثال در سال جاری برای استمهال وام کشاورزان استان بیش از ۹۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است که تاکنون ۱۰ درصد آن تامین شد.
تخصیص ۱۰۵ میلیارد ریال برای بیابان‌زدایی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان درباره طرحهای بیابان‌زدایی این خطه اظهارداشت: ۱۰۵ میلیارد ریال امسال برای اجرای طرحهای بیابان‌زدایی در این استان اختصاص یافت که برای مقابله با کانون‌های گرد و غبار در قالب فعالیت‌هایی نظیر در راستای نهال کاری و کشت گیاهان مقاوم به خشکی، مالچ پاشی و مدیریت روان‌آب‌ها هزینه می‌شود.
وی افزود: امسال ۹۰۰ هکتار نهال‌کاری در شهرستان‌های اصفهان، آران و بیدگل و انارک انجام خواهد شد همچنین آبیاری و مراقبت از ۲ هزار هکتار از جنگل‌های دست کاشت و یک هزار هکتار از روان آب‌ها در سال جاری انجام خواهد شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه سال گذشته اقدامات ارزشمندی در زمینه نهال کاری و مالچ پاشی انجام شد و همچنان ادامه دارد، بیان کرد: سال گذشته به صورت ویژه ۱۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در زمینه نهال کاری در یک هزار و ۴۸۰ هکتار از عرصه‌های بیابانی استان در اصفهان، برخوار و نایین اختصاص یافت.
از جمله شهرستان‌هایی که در طرح مورد اشاره ذینفع بوده می‌توان به نجف آباد اشاره کرد، در این شهرستان جنگل‌کاری با بذر گونه بادامک و پروژه‌های آبخیزداری آغاز شده است.
شهرستان نجف آباد با ۲۸۵ کیلومتر مربع وسعت و ۳۳۰ هزارنفر جمعیت در۳۰ کیلومتری غرب اصفهان قرار دارد.
کاهش خطرات سیلاب و روان‌آب در نجف آباد با اجرای طرحهای آبخیزداری
در این ارتباط معاون استاندار و فرماندار شهرستان نجف آباد گفت: اجرای جنگل‌کاری برای جلوگیری از فرسایش خاک بهترین اقدام در جهت هدایت آبهای روان وسیلاب‌ها که تهدید جدی برای شهر و مناطق اطراف نجف آباد است محسوب می‌شود.
مجتبی راعی در گفت و گو با ایرنا خاطرنشان کرد: اجرا و تکمیل پروژه‌های آبخیزداری از دیگر نیازهای این منطقه به شمار می‌رود تا تهدیدات حوادث طبیعی به حداقل ممکن برسد.
وی با اشاره به فعالیت‌های معدنی در این خطه اظهارداشت: این معادن باعث آلودگی شهرستان می‌شوند لذا اقدامات مناسب در راستای حفظ محیط زیست و تلطیف هوا ضروری است که می‌تواند در جهت توسعه اقتصادی و کمک به جذب گردشگر موثر باشد.
فرماندار نجف آباد با بیان اینکه کنترل روان‌آب‌های سطحی در این منطقه اهمیت دارد تصریح کرد: مهار آنها در بالادست موجب جلوگیری از بروز سیلاب و خطرات ناشی از آن خواهد شد.
مساحت جنگل‌ها در دنیا حدود ۴ میلیارد هکتار یعنی ۳۰ درصد سطح خشکی‌ها بوده در حالی که در کشور ایران مساحت جنگل‌ها حدود ۱۴ میلیون هکتار یعنی ۷/۸ درصد کل مساحت کشور است.
جنگل‌ها و مراتع به عنوان سدهای طبیعی کم هزینه‌ها اما پر بازده با سرعت حرکت آب، نفوذ آن را به داخل خاک افزایش می‌دهند و به تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی کمک می‌کنند.
شماری از کارشناسان معتقدند که طرحهای منابع طبیعی باید جنبه اقتصادی داشته باشد تا انگیزه مشارکت مردم را بالا ببرد که در واقع طرح های یادشده در همین راستا اجرایی شده است.
