ا٠رÙز Û²Û¸ اردÛبÙشت ٠ا٠رÙز بزرگداشت ØÚ©Û٠ع٠ر Ø®Ûا٠ÙÛشابÙØ±Û Ø§Ø³ØªØ Ø¯Ø±Ø¨Ø§Ø±Ù Ø®Ûا٠٠جÙا٠غرب ٠طاÙب Ú¯ÙÙاگÙÙÛ ÙÙشت٠شد٠ک٠در ادا٠٠٠از درÛÚ٠کتاب «Ø§Ø¯Ø¨Ûات اÛرا٠در ادبÛات جÙاٻ ب٠گÙØ´ÙØ§Û Ø§Ø² آ٠پرداخت٠شد٠است.
ب٠گزارش اÛسÙا Ø®Ùاج٠ا٠ا٠ØجÙاÙØÙØ ØÚ©Û٠ابÙاÙÙتØ(ابÙØÙص) ع٠ر اب٠ابراÙÛÙ Ù Ø´ÙÙر ب٠خÛا٠(Ø®Ûا٠Û) ÙÛشابÙرÛØ ÙÛÙسÙÙØ Ø±ÛاضÛداÙØ Ù Ùج٠٠شاعر اÛراÙÛ Ø¯Ø± اÙاخر Ùر٠پÙج٠٠اÙاÛÙ Ùر٠شش٠است. Ù ÙÙد Ù Ù Ùشا ٠اص٠ا٠ÙÛشابÙر بÙد.
Ù Ùکشا٠ب٠ا٠اØترا٠٠Ûگذاشت ÙÙÛ Ø±Ø§Ø¨Ø·Ù Ø³Ùجر با ا٠خÙب ÙبÙد زÛرا سÙجر در Ú©ÙØ¯Ú©Û Ø¨Ù Ø¢Ø¨Ù٠٠بتÙا شد٠بÙد Ù Ø®Ûا٠Ùزد ا٠رÙت ٠بÛرÙ٠آ٠د. ÙزÛØ±Ø Ù Ø¬ÛراÙدÙÙÙØ Ø§Ø² Ø®Ûا٠پرسÛد: ا٠را ÚÚ¯ÙÙÙ ÛاÙØªÛ Ù Ø¨Ù ÚÙ ÚÛز عÙاجش کردÛØ Ø§Ù Ø§Ù Ú¯Ùت: اÛÙ Ú©Ùدک Ù Ø®Ù٠است. خاد٠ØØ¨Ø´Û Ø§Û٠سخ٠بشÙÛد ٠ب٠سÙجر رساÙÛد. ÙÛ ÚÙ٠از آبÙÙ Ø¨Ø±Ø³ØªØ Ø¨ØºØ¶ ا٠ا٠را در د٠گرÙت.
ÙÛ Ø¯Ø± ترتÛب رصدخاÙÙ Ù ÙکشاÙÛ Ù Ø§ØµÙØ§Ø ØªÙÙÛÙ ÙÙ Ú©Ø§Ø±Û Ø¯Ø§Ø´Øª. ÙÙات ا٠بÛÙ ÛµÛ°Û¶ Ù ÛµÛ³Û° (ÙØ¬Ø±Û Ù٠رÛ) اتÙا٠اÙتاد٠است. از آثار ا٠٠ÛتÙا٠«Ø¬Ø¨Ø± Ù Ù ÙابÙÙ»Ø «Ø±Ø³Ø§ÙÙ ÙÛ Ø´Ø±Ø Ù Ø§ اشک٠٠٠٠صادرات»Ø کتاب «Ø§ÙÙÛدس»Ø «Ø±Ø³Ø§ÙÙ ÙÛ Ø§ÙاØتÛا٠Ù٠عرÙÙ Ù ÙØ¯Ø§Ø±Û Ø§ÙØ°Ùب ٠اÙÙض٠ÙÛ Ø¬Ø³Ù Ù Ø±Ú©Ø¨ Ù ÙÙ٠ا»Ø «ÙÙاز٠اÙا٠کÙÙ» ٠رباعÛات را Ùا٠برد.
تاثÛر Ø®Ûا٠بر غرب
Ùا٠خÛا٠را اÙÙÛ٠بار تÙ٠اس ÙاÛØ¯Ø Ø§Ø³ØªØ§Ø¯ داÙشگا٠آکسÙÙØ±Ø¯Ø Ø¯Ø± کتاب «ØªØ§Ø±ÛØ® ادÛاٻ ٠ب٠زبا٠ÙاتÛ٠ب٠کار برد. ز٠اÙÛ Ú©Ù Ø¨ØØ« تÙÙÛ٠جÙاÙÛ Ù Ø·Ø±Ø Ø¨ÙØ¯Ø Ùا٠خÛا٠در ض٠٠Ùا٠Ùشت تÙÛ Ú©Ù Ø¯Ø± تاÙÛ٠٠ساختار تÙÙÛÙ Ûاد شد٠دخÛ٠بÙدÙØ¯Ø Ø¢Ùرد٠شد٠است ک٠در Ø¢Ù ÙÙات Ø®Ûا٠را در سا٠۵۱۷ ÙØ Ø°Ú©Ø± کرد٠بÙدÙد.
در سا٠۱۷۴۲ Ù ÛÙØ§Ø¯Û ÚراÙد Ù ÛÛر٠٠ÙÙÙØ¯Û ÙØ§Ù Û Ø§Ø² کتاب «Ø¬Ø¨Ø± Ù Ù ÙابÙÙ» Ø®Ûا٠را ب٠٠Ûا٠٠ÛØ¢Ùرد ک٠ظاÙرا جز٠کتابÙاÛÛ Ø¨ÙØ¯Ù Ú©Ù Ø´Ø®ØµÛ Ø¨Ù Ùا٠ÙارÙر Ø¢ÙÙا را ÙÙ٠کرد٠بÙد.
اÛ٠کتاب تÙج٠اصØاب عÙ٠را ب٠خÙد جÙب کرد. Ú¯ÛبÙØ ØµØ§Øب کتاب «ØªØ§Ø±ÛØ® اÙÙ٠٠اÙÙراض ا٠پراطÙØ±Û Ø±ÙÙ »Ø ز٠اÙÛ Ú©Ù Ø§Ø² عصر Ù Ùکشا٠سÙجÙÙÛ Ø³Ø®Ù Ø¨Ù Ù Ûا٠٠ÛØ¢ÙØ±Ø¯Ø Ù¾Ûرا٠Ù٠گاÙØ´Ù Ø§Ø±Û ÙÛز ٠طاÙØ¨Û Ø±Ø§ Ù ÛØ¢Ùرد ک٠اÙبت٠در Ø¢Ù Ù Ûا٠ÙØ§Ù Û Ø§Ø² Ø®Ûا٠ÙÛست ا٠ا بعد از ا٠کساÙÛ Ú©Ù Ø¨Ø± کتاب Ûاد شد٠ØاشÛ٠٠تÙضÛØ ÙÙشتÙاÙØ¯Ø Ùا٠٠Ùج٠ا٠رÙزگار Ù Ùکشا٠را Ø¢Ùرد٠٠از Ø®Ûا٠ÙÛز اس٠بردÙاÙد.
اÙÙÙÛÙست٠در کتاب «Ùص٠کابٻ Ù¾Ûرا٠ÙÙ Ù¾ÛرÙا٠خÛا٠در کاب٠٠طاÙØ¨Û Ù ÛØ¢Ùرد. ÚÙز٠ÙÙÙ Ùا٠ر ÙÛز در Ú©ØªØ§Ø¨Û Ú©Ù Ø¨Ù Ø³Ø§Ù Û±Û¸Û±Û¸ در ÙÛÙ Ù Ùتشر کرد ÚÙد ترج٠٠از رباعÛات Ø®Ûا٠را در آ٠آÙرد. جÛ٠ز ÙرÛزر ÙÛز در سÙرÙا٠٠خÙد ٠طاÙØ¨Û Ù¾Ûرا٠ÙÙ Ø®Ûا٠ÙÙشت٠است. ا٠تÙصÛÙÛ Ø§Ø² ا٠ا٠زاد٠٠ØرÙ٠ب٠دست Ù ÛدÙد Ù Ù ÛÚ¯ÙÛد «ÙزدÛÚ© ب٠اÛ٠بÙØ§Û Ø¨Ø²Ø±Ú¯ Ù ØÙØ·Ù Ú©ÙÚÚ©Û ÙاÙع است ک٠در آ٠ع٠ر Ø®Ûا٠Û(keyoomee) آسÙد٠است. Ø§Ù Ø´Ø§Ø¹Ø±Û Ø¨Ùد ک٠در عصر Ùظا٠اÙÙ ÙÚ©Ø ÙزÛر اعظ٠سÙطا٠بزرگ سÙجÙÙÛØ Ù ÙکشاÙØ Ù ÛزÛست».
در سا٠۱۸۳۴ Ù ÛÙØ§Ø¯Û ÛÚ© خاÙرشÙاس ÙراÙسÙÛ Ø¨Ù Ùا٠سدÛ٠در کتابخاÙ٠سÙØ·ÙØªÛ ÙراÙس٠جزÙÙØ§Û Ù¾Ûرا٠ÙÙ «Ø¬Ø¨Ø± Ù Ù ÙابÙÙ» با Ùا٠خÛا٠ÛاÙت.
استاد دÛÚ¯Ø±Û Ø¨Ù Ùا٠ÙÛØ¨Ø±Û Ø¯Ø± Ù٠ا٠کتابخاÙÙØ Ùسخ٠کا٠ÙØªØ±Û Ø§Ø² «Ø¬Ø¨Ø± Ù Ù ÙابÙÙ» Ø®Ûا٠ب٠دست Ø¢Ùرد. د٠Ùسخ٠Ûاد شد٠با Ùسخ٠Úاپ ÙÛد٠اساس کار دکتر ÙÙپک٠گردÛد تا اÛ٠کتاب را ب٠زبا٠ÙراÙس٠٠Ùتشر Ù٠اÛد. ÙÙپک٠در کتاب Ø®Ùد از Ø®Ûا٠سخ٠ب٠٠Ûا٠آÙرد٠است. اÙبت٠٠اخذ ا٠در اÛ٠کار «ØªØ§Ø±ÛخاÙØک٠ا»Û ÙÙØ·Û Ø§Ø³Øª. ا٠_ ب٠ÙÙ٠از تارÛØ® Ûاد شدÙ_ Ø®Ûا٠را «Ù Ø±Ø¯Û Ù ÙÙÙر ÙÙÛÚ©Ù Ù ÙØ¬Ù Û Ø¨ÛÙظÛØ±Ø Ø´Ø§Ûد کاÙر Ù ÙÛÙسÙÙÛ Ø·Ø±Ø§Ø² اÙÙ» ٠عرÙÛ Ù ÛÚ©Ùد.
در سا٠۱۸۵۷ Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¨ÛÙÛÙÚ¯Ø Ø¬ÙاÙÚ¯Ø±Ø¯Û Ú©Ù Ø¨Ù Ø§Ûرا٠سÙر کرد٠بÙØ¯Ø Ø±ÙÛ Ø¯ÛÙارÙØ§Û ØªØ®Øª ج٠شÛد ÛÚ© Ø±Ø¨Ø§Ø¹Û Ø§Ø² Ø®Ûا٠دÛد ٠ب٠ÙÙ Û٠سبب در Ú¯Ø²Ø§Ø±Ø´Û Ø§Ø² سÙر Ø®Ùد ک٠در ÛÚ©Û Ø§Ø² ٠جÙÙÙØ§Û Ù٠ا٠ز٠ا٠ÙÙØ´ØªØ Ùا٠خÛا٠را ب٠Ù٠را٠اÛ٠دÙبÛØªÛ Ø¢Ùرد:
آ٠کاخ ک٠بر Úرخ ÙÙ
Û Ø²Ø¯ Ù¾ÙÙÙ
شاÙا٠ÙÙ
٠بر درش ÙÙادÙØ¯Û Ø±Ù/
دÛدÛÙ
ک٠بر Ú©ÙگرÙاش ÙاختÙاÛ
بÙشست٠٠Ù
ÛÚ¯Ùت Ú©Ù Ú©ÙÚ©Ù Ú©ÙÚ©Ù
اÙÙÛ٠بار پرÙÙسÙر کاÙ٠از رÙÛ Ùسخ٠٠ÙجÙد در کتابخاÙ٠بادÙÛا٠در آکسÙÙرد ÛÚ© Ùسخ٠از رباعÛات Ø®Ûا٠تÙÛ٠کرد ٠در اختÛار ÙÛتز جراÙد Ùرار داد. در ÚÙئ٠سا٠۱۸۶۳ ÙÛز Ùسخ٠دÛÚ¯Ø±Û Ø§Ø² Ùسخ٠کتابخاÙ٠اÙج٠٠آسÛاÛÛØ Ø§Ø³ØªÙساخ Ù Ø¨Ø±Ø§Û ÙÛتز جراÙد ارسا٠کرد.
ÙÛتز جراÙد در سا٠۱۸۵۸ Ù ÛÙØ§Ø¯Û ØªØ±Ø¬Ù Ù Ø±Ø¨Ø§Ø¹Ûات Ø®Ûا٠را ب٠Ùرجا٠آÙرد. ابتدا آ٠را Ø¨Ø±Ø§Û Úاپ ب٠٠جÙÙØ§Û Ø¨Ù Ùا٠«ÙرÛزر» داد ÙÙÛ Ù Ø¯Ûر ٠جÙ٠ترج٠٠ا٠را ÙاÛÙ ÙداÙست Ù Úاپ Ùکرد. در Ø³Ø§Ù Û±Û¸ÛµÛ¹Ø ÙÛتز جراÙد Û²ÛµÛ° Ùسخ٠از آ٠را Úاپ کرد Ù Ùزد ÛÚ© کتابÙرÙØ´ Ùرار داد تا بÙرÙشد. در سا٠۱۸۶۲ از رÙÛ Úاپ Ûاد شد٠در Ù ÙدرÙس ÙÙدÙستا٠Úاپ دÛÚ¯Ø±Û Ú©Ø±Ø¯Ùد ک٠در اختÛار دÙستدارا٠شعر ٠ادب Ùرار گرÙت.
اÙراد سرشÙاس در ز٠ÛÙ٠رباعÛØ§ØªØ ØªØ±Ø¬Ù Ù Ø¬Ø±Ø§Ùد را ٠طاÙع٠٠ÚÙا٠استÙبا٠کردÙد ک٠آÙاز٠آ٠Ù٠٠جا را گرÙت. جÛ٠ز ÙاÙ٠در اÛ٠بار٠اÛÙ Ú¯ÙÙÙ ÙÙشت:
اÛÙ Ù
رÙارÛدÙØ§Û Ø§Ùکار در درÛØ§Û Ùارس پرÙرد٠شد٠بÙدØ
Ùر ÛÚ© از اÛشا٠ÙÙ
عاÙÛ Ù
ÙاÛÙ
داشت ÚÙ٠بدر تÙ
اÙ
/
غÙاص عÙ
Ø±Ø Ø¢Ù ÙÙ
٠را از بستر اÛشا٠بÛرÙÙ Ú©Ø´ÛدØ
ÙÛتز جراÙد Ø¢ÙÙا را گرÙت٠ب٠رشت٠اÙÚ¯ÙÛØ³Û Ú©Ø´Ûد
تÙÛس٠ÙÛز در Ø´Ø¹Ø±Û Ø®Ø·Ø§Ø¨ ب٠ÙÛتزجراÙد ÚÙÛÙ ÙÙشت:
...سرÙد زرÛ٠شرÙÛØ
ک٠از آ٠ترجÙ
ÙØ§Û Ø¨Ù Ø§ÙÚ¯ÙÛسÛ
ب٠از اÛ٠ترجÙ
٠بÙØ´ØªÛ ÙÙ
ÛØ´ÙاسÙ
Ø
سÛارÙØ§Û ÙÙ
Ùدر Ø¢Ù Ø®ÙرشÛد
ک٠برÙÙØ´ Ø¯Ø§Ø¯Ø Ø¢Ù Ú©Ø§Ùر عظÛÙ
آ٠عÙ
ر Ø´Ù
ا...
در سا٠۱۸۶۷ Úا٠باتÛست ÙÛÚ©ÙاÛØ Ú©ÙسÙÙ ÙراÙس٠در اÛراÙØ Ùسخ٠جدÛØ¯Û Ø§Ø² رباعÛات Ø®Ûا٠را Ù Ùتشر کرد. اÛÙ Ùسخ٠ز٠اÙÛ Ú©Ù Ø¨Ù Ø¯Ø³Øª ÙÛتز جراÙد اÙØªØ§Ø¯Ø Ø§Ø² Ø¢Ù ÚÛزÙØ§Û Ø¬Ø¯ÛØ¯Û Ø¢Ù Ùخت ٠سبب شد تا ÙÛتز جراÙد Ùسخ٠جدÛØ¯ØªØ±Û ØªØ±Ø¬Ù Ù Ú©Ùد ٠با دستکارÛÙاÛÛ Ø¯Ø± ترج٠٠ÙØ§Û ÙبÙÛ Ø¯Ø± سا٠۱۸۶۸ با Û±Û±Û° Ø±Ø¨Ø§Ø¹Û Ù Ùتشر سازد.
ارÙست رÙا٠ک٠خÙد ÙÛÙسÙÙ Ùا٠ÙØ±Û Ø¨ÙØ¯Ø Ø¨Ø§ Ø®ÙاÙد٠رباعÛات Ø®Ûا٠ترج٠٠ÙÛÚ©Ùا ÚÙا٠تØت تأثÛر Ùرار گرÙت Ú©Ù Ù ÙاÙ٠٠بسÙØ·Û Ù¾Ûرا٠Ù٠رباعÛات Ø®Ûا٠در ٠جÙ٠آسÛاÛÛ ÙراÙس٠ب٠Úاپ رساÙÛد. اÙبت٠رÙا٠آÙÚ¯ÙÙ٠ک٠باÛد Ø®Ûا٠را ÙØ´Ùاخت٠بÙد Úرا ک٠ا٠ب٠ترج٠٠ÙÛÚ©Ùا تÙج٠داشت ٠ترج٠٠ÙÛÚ©Ùا ÙÙ ÛÚ© ترج٠٠سطØÛ Ø¨Ùد. در صÙØ±ØªÛ Ú©Ù ÙÛتز جراÙد Ø®Ûا٠را Ø®ÛÙÛ Ø®Ùب درک کرد٠بÙد ٠تÙکر ا٠را در ÙستÛØ´ÙØ§Ø³Û Ø¯Ø±ÛاÙت ÙÙ Ùد٠بÙد ٠باÙاخر٠ÙÛتز جراÙد در Û±Û´ ÚÙئ٠۱۸۸۳ Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¬Ø§Ù Ø¨Ù Ø¬Ø§Ù Ø¢ÙرÛ٠سپرد.
ترج٠٠جراÙد از رباعÛات Ø®Ûا٠ب٠سرعت ٠رزÙا را در ÙÙردÛد Ù Ø®ÛÙÛ Ø²Ùد سراسر دÙÛا از آ٠آگا٠شد ٠رÙز ب٠رÙز بر Ø´Ùرت ا٠اÙزÙد٠شد. باÛد Ú¯Ùت Ù٠ا٠Ùدر ک٠ع٠ر Ø®Ûا٠در جÙا٠شÙرت دارد Ø ÙÛتز جراÙد ÙÛز دارد. در ØÙÛÙت Ø´Ùرت Ùر ÛÚ© ٠دÛÙ٠دÛÚ¯Ø±Û Ø§Ø³Øª Úرا ک٠اگر ÙÛتز جراÙد ÙبÙد Ø®Ûا٠ÙÙ ÛتÙاÙست تا اÛ٠اÙداز٠اÙبا٠عا٠٠را ب٠خÙد جÙب Ú©Ùد.
در Ø¢Ù٠ا٠ÙÛز رÙÚ©Ø±ØªØ Ø´Ø§Ø¹Ø± Ø´ÙÛØ±Ø Ø¯Ø± سا٠۱۸۷۴ Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ú©ØªØ§Ø¨Û Ø¯Ø± دستÙر زبا٠تاÙÛ٠کرد Ù ÚÙد Ø±Ø¨Ø§Ø¹Û Ø§Ø² Ø®Ûا٠در آ٠آÙرد. ا٠رس٠ÙÛز Ù ÙاÙÙØ§Û Ø¨Ø§ عÙÙا٠«Ø§Ø¯Ø¨Ûات ٠اÙدا٠اجت٠اعۻ Ù¾Ûرا٠Ù٠شعر ÙØ§Ø±Ø³Û Ø¯Ø§Ø±Ø¯Ø Ø¯Ø± Ø¢Ùجا از ع٠ر Ø®Ûا٠Ûاد Ù ÛÚ©Ùد.
بÙجا٠ÛÙ Ú©Ù Ù Ø¯ØªÛ Ø³ÙÛر اÛاÙات ٠تØد٠آ٠رÛکا در اÛرا٠بÙØ¯Ø Ú©ØªØ§Ø¨Û Ø¨Ø§ Ùا٠«Ø§Ûرا٠٠اÛراÙÛاٻ دارد ک٠در ÙاÙع Ù ÛتÙا٠آ٠را سÙر Ùا٠٠ا٠تÙÙÛ Ú©Ø±Ø¯. در ÙØ³Ù ØªÛ Ø§Ø² اÛ٠کتاب راجع ب٠دÛ٠اÛراÙÛا٠٠خاص٠اسÙا٠صØبت Ù ÛÚ©Ùد ٠در ÙÙ Û٠کتاب ÙÛز از Ø®Ûا٠با تÙجÙÛ Ø®Ø§Øµ Ûاد کرد٠٠تÙÙÛØا ب٠کÙر ٠اÛ٠ا٠پرداخت٠است. در سا٠۱۸۹۲ گرÙÙÛ Ø§Ø² دÙستدارا٠خÛا٠در ÙÙد٠باشگاÙÛ Ø±Ø§ ب٠Ùا٠باشگا٠ع٠ر Ø®Ûا٠تشکÛ٠دادÙد ٠در سا٠۱۸۹۳ ÚÙد شاخ٠گ٠سرخ از Ú¯ÙÙاÛÛ Ú©Ù Ø¨Ø± سر ٠زار Ø®Ûا٠رÙÛÛد٠بÙد ب٠ÙÙد٠آÙردÙد ٠در Ú©Ùار ÙÛتز جراÙد کاشتÙد. Ú©Ùار Ú¯ÙÙا ÙÙØÛ Ùرار دادÙد ک٠رÙÛ Ø¢Ù ÙÙش٠شد٠بÙد(اÛ٠باغ گ٠سرخ ک٠در باغ Ú©Û٠پرÙرد٠شد٠است ٠تخ٠آ٠را ÙÛÙÛا٠سÛ٠پس٠از سر Ùبر ع٠ر Ø®Ûا٠در ÙÛشابÙر Ø¢Ùرد٠بÙØ¯Ø Ø¨Ù Ø¯Ø³Øª ÚÙد ت٠از ÙÙاخÙاÙا٠ادÙارد ÙÛتز جراÙد از جاÙب اÙج٠٠ع٠ر Ø®Ûا٠غرس شد در ÙÙت٠اکتبر Û±Û¸Û¹Û³).
جÙاÙگرد دÛÚ¯Ø±Û Ø¨Ù Ùا٠ÛÛت از ٠زار Ø®Ûا٠در ÙÛشابÙر دÛد٠کرد٠بÙد ٠در گزارش Ø®Ùد Ùسبت ب٠بÛتÙجÙÛ Ø§ÙاÙÛ Ø¢Ù Ø¯Ûار(ÙÛشابÙر) ب٠خÛا٠٠طاÙØ¨Û Ø¢Ùرد٠بÙد. ا٠در گزارش Ø®Ùد ÙÙشت٠بÙد ÙÛÚÚ¯ÙÙ٠راÙÙ٠ا Ûا عÙØ§Ù ØªÛ Ú©Ù Ùا٠خÛا٠بر Ø§Ù Ø¨Ø§Ø´Ø¯Ø ÙجÙد Ùداشت.
ادÙارد براÙÙ Ù Ø®ÛاÙ
براÙ٠در تارÛØ® ادبÛات Ø®Ùد ٠عتÙد است ک٠تا سا٠۱۸۹۷ اطÙØ§Ø¹Ø§ØªÛ Ú©Ù Ù¾Ûرا٠ÙÙ Ø®Ûا٠ب٠دست Ù ÛØ¢Ûد بÛشتر از تذکرÙÙا است Ù ÙÙ ÛتÙاÙد سÙدÛت داشت٠باشد. در ÙÙ Û٠سا٠ÙاÙÙتÛÙ ÚÙÚ©ÙÙØ³Ú©Û Ù ÙاÙÙØ§Û Ø¨Ù Ùا٠«Ø¹Ù ر Ø®Ûا٠٠رباعÛات سرگرداٻ Ù Ùتشر کرد. اÛÙ Ù ÙاÙ٠ک٠ب٠زبا٠رÙØ³Û Ø¨ÙØ¯Ø Ø¨Ù Ù ÙظÙر بزرگداشت بÛست Ù Ù¾Ùج٠Û٠سا٠اشتغا٠بارÙÙ ÙÛکتÙر رÙØ²Ù Ø¨Ù Ø§Ø³ØªØ§Ø¯Û Ø²Ø¨Ø§Ù Ø¹Ø±Ø¨Û Ø¯Ø± داÙشگا٠سÙت پترزبÙرگ بÙد.
دکتر دÙÛس٠راس اÛÙ Ù ÙاÙ٠را از رÙØ³Û ØªØ±Ø¬Ù Ù Ú©Ø±Ø¯ ٠در جÙد Ø³Û Ø§Ù Ù Ø¬ÙÙ «Ø§Ùج٠٠سÙØ·ÙØªÛ Ø¢Ø³ÛاÛÛ»Ø ØµØµÛ³Û¶Û¶-Û³Û´Û¹Ø Ù Ùتشر ساخت دÙÛس٠ÙÙ ÚÙÛÙ Ù Ùد٠ÙØ§Û Ø¨Ø± ترج٠٠ÙÛتز جراÙد از رباعÛات Ø®Ûا٠ÙÙشت ٠در آ٠ب٠Ùکات Ù ÙÙ Ù ÙاÙÙ ÚÙÚ©ÙÙØ³Ú©Û Ø§Ø´Ø§Ø±Ù Ú©Ø±Ø¯ ٠در سا٠۱۹۰۰ Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¢Ù Ø±Ø§ Ù Ùتشر ساخت.
تئÙÙÛÙ Ú¯ÙتÛÙØ Ø§Ø² شاعرا٠با Ø°ÙÙ ÙراÙسÙØ Ø¯Ø± Ù Ø§Ø¬Ø±Ø§Û Ø®Ø§ØµÛ Ø´ÛÙت٠خÛا٠٠ÛØ´Ùد. Ú¯ÙتÛÙ ÙÛز ترج٠٠ÙÛÚ©Ùا را Ø®ÙاÙد ٠پسÙدÛد ٠با اÛ٠ک٠از ÙÙسÙ٠آگاÙÛ ÙØ¯Ø§Ø´ØªØ ØªÙاÙست بÙتر از Ø®Ùد ÙÛÚ©Ùا Ø®Ûا٠را بشÙاسد «Ù Ø³ØªÛ Ø®ÛØ§Ù Ø Ù Ø³ØªÛ Ø¹Ø§Ø´Ù Ø¯Ø± برابر ٠عشÙÙ Ø§Ø³ØªØ Ø§Ù Ù Ø³Øª Ù ÛØ´Ùد تا خدا را بÙتر بشÙاسد زÛرا از Ù Ûا٠ÙÙ Ù ÙساÛÙÛ Ú©Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ø§Ûجاد Ùجد Ù Ø´Ù٠در اÙسا٠ب٠کار Ù ÛرÙØ¯Ø Ø¨Ø§Ø¯Ù ÙÙÙز طبÛعÛترÛ٠آÙÙاست...».
Ú¯ÙتÛÙØ Ø±Ø¨Ø§Ø¹Ûات Ø®Ûا٠را در ÙاپاÛØ¯Ø§Ø±Û Ø¬ÙاÙØ Ø¨Ù ÙØ«Ø±Û Ø¨ÙÛغ Ù ÙصÛØØ ÚÙÛ٠ترج٠٠کرد «ÚÙدر زÛباست! Ú٠اØساس ع٠ÛÙÛ Ø§Ø² ÙÛØ³ØªÛ Ø§ÙساÙÙا ٠اشÛا Ù ÚÙدر ÙÙØ±Ø§Ø³Ø Ø´Ø§Ø¹Ø± رÙÙ ÛØ Ø¨Ø§ شعار عا٠ÛاÙÙاش Ú©Ù Ù Û Ú¯Ùت "Ø®ÙØ´ باش" از Ø®Ûا٠٠ÙرÛاد دردÙاکش Ú©Ù Ù ÛØ®ÙاÙد در باد٠٠٠ستÛØ Ø¯Ø±Ø¯ ÙØ³ØªÛ Ù ØØªÛ Ø®ÙÛشت٠را Ùرا٠ÙØ´ Ú©ÙØ¯Ø Ø¨Ù Ø¯Ùر است! Ùرکز Ø´Ø§Ø¹Ø±Û ØÙارت اÙسا٠را در برابر ابدÛØªØ Ø¨Ø¯Û٠زÛباÛÛ Ù ÙصاØت ٠با اØØ³Ø§Ø³Û ÚÙÛ٠ع٠Û٠بÛا٠Ùکرد٠است».
ترج٠٠ÙÙ٠را با اÛÙ Ø±Ø¨Ø§Ø¹Û Ø®Ûا٠٠ÙاÛس٠کÙÛد:
ÚÙ٠عÙØ¯Ù Ú©Ø³Û ÙÙ
ÛØ´Ùد Ùردا را /ØاÙÛ Ø®ÙØ´ ک٠ت٠اÛ٠د٠شÛدا را
Ù
Û ÙÙØ´ ب٠ÙÙر Ù
Ø§Ù Ø§Û Ù
ا٠ک٠Ù
اÙ/بسÛار بتابد Ù ÙÛابد Ù
ا را
با ÙجÙد اÛÙÚ©Ù Ú¯ÙتÛÙ Ø®ÛÙÛ Ø¯Ûر با Ø®Ûا٠آشÙا شد ٠شعر Ø®Ûا٠آ٠گÙÙ٠ک٠باÛد در شعر ا٠بازتاب Ùداشت ÙÙÛ ØªÙاÙست Ø®Ûا٠را از ÛÚ© Ùگا٠خاص ب٠دÙستداراÙØ´ بشÙاساÙد.
Ù ÙرÛس بÙØ´ÙØ±Ø Ø´Ø§Ø¹Ø± Ù Ù٠اÛØ´ Ùا٠ÙÙÙÛس ÙراÙسÙÛØ Ù٠اÛØ´ Ùا٠ÙØ§Û Ø±Ø§ با Ùا٠"رÙÛØ§Û Ø®Ûا٠" در سا٠۱۸۹۲ Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø±ÙÛ ØµØÙ٠آÙرد٠٠در Ø¢Ù Ú¯Ùت٠بÙد Ú©Ù "Ù Ù ÛÚ©Û Ø§Ø² Ù¾ÛرÙا٠خÛا٠Ùست٠". در بÛ٠دÛگر شاعرا٠ÙراÙس٠٠ÛتÙا٠از Úا٠ÙاÙÙر Ùا٠برد ک٠ع٠ÛÙا رباعÛات Ø®Ûا٠را ٠طاÙع٠کرد٠بÙد ٠اÙبت٠در اÛ٠را٠از ترج٠ÙÙØ§Û ÙÛÚ©Ùا Ù Ø¢Ø«Ø§Ø±Û Ú©Ù Ø¨ÙØ´Ùر Ù¾Ûرا٠ÙÙ Ø®Ûا٠ÙÙشت٠بÙدÙد ÙÛز بÙر٠گرÙت٠بÙد.
Ø§Ù Ø³Ø¹Û Ø¯Ø§Ø´Øª Ø¨Ø±Ø§Û Ø®Ûا٠ÙÙسÙÙØ§Û Ø¨Ø³Ø§Ø²Ø¯ ک٠در Ø®Ùر Ù Ùا٠اÛ٠شاعر بزرگ اÛراÙÛ Ø¨Ø§Ø´Ø¯. ب٠ÙÙ Û٠دÙÛ٠سÙاÙÙاÛÛ Ø±Ø§ از ج٠ÙÙ Ø¹Ø´Ù Ù Ù Ø±Ú¯Ø Ø³Ø±Ùد خداشÙاسÛØ Ù¾ÛرÙØ²Û Ù Ø±Ú¯Ø Ø³Ú©Ùت ٠ردگا٠٠پاÛØ¯Ø§Ø±Û Ù Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯ Ù Ø³Ø¹Û Ø¯Ø§Ø´Øª تا ب٠آÙÙا پاسخ Ú¯ÙÛد.
ا٠ا در ÙتÛج٠تÙکر Ø®Ûا٠را در ÛÚ© ÙاÙب ÙÙسÙÛ Ø·ÙØ±Û ØªÙجÛ٠کرد ک٠اÛ٠عاÙ٠پر از رÙج Ù Ø®Ø³ØªÚ¯Û Ù Ø¯Ø±Ø¯ است Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ø§ÛÙک٠ک٠تر ب٠آ٠بÛاÙدÛØ´Û٠٠از Ú©Ùار اÛ٠گرÛÙÙ ÙØ²Ø§Ø±ØªÙ Ø¨Ù Ø¢Ø±Ø§Ù Û Ú¯Ø°Ø± Ú©ÙÛ٠٠ب٠دÛار ٠رگ رÙسپار Ø´ÙÛÙ Ø Ø¨Ùتر است "با عش٠٠رÙÛا ÙØظÙÙØ§Û ØªÙØ® زÙØ¯Ú¯Û Ø±Ø§ Ø´ÛرÛ٠سازÛÙ ".
اÛÙ ÙÙشتار برگرÙت٠از بخش "Ø®Ûا٠٠جÙا٠غرب" کتاب «Ø§Ø¯Ø¨Ûات اÛرا٠در ادبÛات جÙاٻ تاÙÛ٠دکتر ا٠Ûر اس٠اعÛ٠آذر است.