خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در دنیای امروز سیاست، افشای اطلاعات محرمانه از سوی شخصیت های سیاسی و درز آن به رسانه ها یکی از مواردی است که در برهه های مختلف زمانی به ایجاد بحران های داخلی سیاسی انجامیده تاجایی که در بیشتر موارد به پایان حیات سیاسی برخی از این افراد منجر شده است.

صرف نظر از انگیزه یا تعمدی بودن افشای این اطلاعات اما نوع واکنش ها و هزینه هایی که برای کشورها و مقام ها در برداشته، جالب است. در زیر گزارشی از برخی از این رخدادها می آید:

*فشار به جان کری به دلیل افشای اطلاعات و طرح آن با ظریف

انتشار این فایل نه تنها واکنش هایی را در فضای سیاسی ایران ایجاد کرد، بلکه باعث واکنش سیاستمداران آمریکایی نیز شد. تعدادی از سناتورها و چهره‌های جمهوری‌خواه در واکنش به سخنان ظریف خواستار استعفای جان کری، از دولت بایدن شدند و تاکید کردند که ارائه اطلاعات محرمانه از سوی کری به ظریف باید مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.

مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، در واکنش به این فایل صوتی اظهار داشت که باید از جان کری برای درز اطلاعات سری اسرائیل به ظریف تحقیق شود. وی همچنین عنوان کرد که فایل صوتی نشانه ادامه تعامل سیاسی محمد جواد ظریف و جان کری است و پیش از هر توافقی با ایران باید دید این دو چه هماهنگی‌هایی با هم کرده‌اند.

موضوع درز اطلاعات محرمانه توسط افراد و مقامات عالی رتبه در برخی از کشورهای دنیا نیز رخ داده است که با تبعاتی نیز برای آن مقام همراه بوده است. در برخی از موارد، افشای اطلاعات محرمانه منجر به برکناری و استعفا شده و در مواردی دیگر نیز موضوع محاکمه آن فرد مطرح بوده است.

در اینجا به نمونه هایی از درز اطلاعات محرمانه توسط مقامات برخی از کشورها و تبعات آن اشاره می کنیم:

*استعفای وزرای بهداشت و خزانه داری و ورزش و رئیس پارلمان لهستان به خاطر افشای فایل صوتی

در سال ۲۰۱۵، وزاری بهداشت، خزانه داری و ورزش و همچنین رئیس پارلمان لهستان به خاطر افشای فایل صوتی استعفا دادند. صدای این مقامات به طور مخفیانه در رستوران های ورشو در حالی که در رابطه با تعاملات خصوصی خود و همچنین مطالبی را نیز در رابطه با روابط لهستان و آمریکا عنوان کرده بودند ضبط شده بود.

اگرچه ضبط مکالمات برای کسب اطلاعات در لهستان غیرقانونی است، اما این درز این اطلاعات، دولت لهستان را سخت تحت تأثیر قرار داد.

*وزیر دفاع انگلیس برکنار شد/افشای اطلاعات جلسه شورای امنیت

در سال ۲۰۱۹، ترزا می، نخست وزیر سابق بریتانیا، گوین ویلیامسون، وزیر دفاع این کشور را بر سر رسوایی درز اطلاعات جلسه شورای امنیت ملی این کشور برکنار کرد. برکناری وی به دنبال تحقیق روی درز اطلاعات جلسه شورای امنیت ملی بریتانیا درباره همکاری با شرکت چینی هواوی در ساخت نسل پنجم شبکه‌های تلفن همراه (معروف به ۵G) انجام شد.

ترزا می در آن زمان اعلام کرد که دیگر نمی‌توانسته به ادامه خدمت با ویلیامسون در کابینه باور داشته باشد. معمولاً در بریتانیا وزیران امکان استعفا و کناره‌گیری را می‌یابند و برکناری امری نادر است.

*برکناری مقام سیا به دلیل دادن اطلاعات به رسانه ها

در سال ۲۰۰۶ نیز یک مقام سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا CIA به دلیل اینکه اطلاعات محرمانه این سازمان را در اختیار رسانه ها می‌گذاشت اخراج شد. از جمله این اطلاعات می‌توان به وجود بازداشتگاه‌های مخفی CIA در اروپای شرقی که در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد، اشاره کرد.

*اخراج و بازداشت رئیس سابق امنیت داخلی چین

نمونه دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد اخراج و بازداشت رئیس سابق امنیت داخلی چین به اتهام دریافت رشوه و افشای اطلاعات محرمانه دولتی از حزب کمونیست بود.

در سال ۲۰۱۴، مقام‌های چینی از بازداشت «ژو یونگ کانگ» رئیس سابق امنیت داخلی این کشور خبر دادند و اعلام کردند که وی از حزب کمونیست اخراج شده و قرار است به اتهام دریافت رشوه برای فاش کردن اطلاعات محرمانه دولتی محاکمه شود.

خبرگزاری شینهوای چین نیز اعلام کرد که حزب کمونیست تصمیم گرفته است تا پرونده «ژو» را به مقام‌های قضایی ارجاع دهد. شینهوا بدون اشاره به جزییات بیشتر اعلام کرده است که ژو اطلاعات محرمانه دولتی و حزبی را فاش کرده و پول و املاک زیادی را برای خود و بستگانش به دست آورده است.

*برکناری دو مقام واتیکان به دلیل سرقت اسناد محرمانه و انتقال آن به مطبوعات

نیروهای امنیتی واتیکان در سال ۲۰۱۵ دو مقام ارشد کلیسای کاتولیک را دستگیر کردند. این دو به سرقت اسناد محرمانه و انتقال آن به مطبوعات متهم شده بودند. بر اساس گزارش‌های اولیه، این اسناد شامل اطلاعات سری درباره ساختار اقتصادی و اداری واتیکان بوده است. یکی از متهمان «لوسیو آخل وائخو بالدا» کشیش پنجاه و چهار ساله اسپانیایی بود که پیش از این منشی کمیسیون اقتصادی و اداری واتیکان بود. متهم دوم نیز یک ایتالیایی ۳۳ ساله به نام فرانچسکا چایوکی بوده است که کارشناس بازاریابی و روابط عمومی همین کمیسیون بود.

در سال ۲۰۱۲ نیز پیشکار پاپ به اتهام سرقت و فروش مدارک محرمانه واتیکان به مطبوعات ایتالیا به تحمل دو سال زندان محکوم شد. وی بعدها توسط پاپ مستعفی، بندیکت شانزدهم مورد عفو قرار گرفت.

*تعلیق فرمانده ارتش کانادا به دلیل افشای اطلاعات محرمانه دولتی درخصوص یک قرارداد کشتی سازی

معاون فرمانده ارتش کانادا در سال ۲۰۱۸ رسماً به افشای اطلاعات محرمانه دولتی درخصوص یک قرارداد کشتی سازی متهم شد. پلیس فدرال کانادا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آدمیرال مارک نورمان که از ژانویه ۲۰۱۷ از سمت خود تعلیق شده، مظنون به افشای غیرقانونی اطلاعات دولتی به اشخاص ثالث غیرمجاز است».

نورمان از سمت خود تعلیق شد. براساس یک تحقیق داخلی ارتش، وی مظنون به ارسال ایمیل‌هایی به اسپنسر فریزر، مدیرکل خدمات ناوگان دریایی فدرال برای یک قرارداد تبدیل کشتی باری (MV Asterix) به کشتی تدارکاتی نیروی دریایی کانادا بوده است.

*فشار علیه هیلاری کلینتون و باخت در انتخابات به خاطر ایمیلها

هیلاری کلینتون در زمان تصدی سمت خود به عنوان وزیر امور خارجه ایالات متحده، بر خلاف قانون از یک سرور ایمیل شخصی برای ارتباطات رسمی دولتی به جای ایمیل رسمی وزارت خارجه که در سرورهای امن فدرال نگهداری می‌شود استفاده نمود. همین موضوع باعث ایجاد شبهه در مورد محتوای این ایمیل‌ها شد. در بررسی اف‌ بی‌ آی از سرور کلینتون بیش از ۱۰۰ ایمیل حاوی اطلاعات طبقه‌بندی شده از جمله ۶۵ ایمیل «مخفی» و ۲۲ مورد «فوق محرمانه» شناخته شده‌ است.

وزارت امور خارجه بیش از 2 هزار ایمیل دیگر را نیز به عنوان اسناد غیر طبقه‌بندی شده معرفی کرد. این جنجال‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ که کلینتون نامزد حزب دموکرات بود، یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث بود. این جنجال‌ها بیش از هر موضوع دیگری در طول مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری مورد پوشش رسانه‌ای قرار گرفت. در آن زمان کلینتون بیان کرد که بازگشایی تحقیقات منجر به باخت وی در انتخابات شد.