شرایط شیوع ویروس کرونا در ایران بعد از تعطیلات نوروزی بسیار بدتر از گذشته شد و متاسفانه تعداد فوت شدگان توسط این ویروس منحوس روز به روز بیشتر می شود و به گفته مسئولین بهداشتی کشور هنوز هم به پیک موج چهارم کرونا نرسیده ایم.
به گزارش تابناک اقتصادی، در این شرایط واکسن کرونا و تولید و واردات آن دوباره اهمیت پیدا کرده است. با تمام حواشی چند روز اخیر اما به هر حال اقداماتی در راستای تزریق واکسن کرونا به گروه های مختلف از جمله پرستاران، پاکبان ها، جانبازان 50 تا 70 درصد و ... آغاز شده است.
همچنین با توجه به شرایط حاد، زمزمه هایی مبنی بر واردات بیشتر واکسن کرونا مطرح شده است. به عنوان نمونه رئیس جمهور روحانی طی صحبت هایی در هیات دولت اعلام کرد: واکسیناسیون کرونا برای کل ملت ایران به صورت رایگان انجام خواهد شد. وی افزود: ما در ستاد اقتصادی دولت تصمیم گرفتیم بانک مرکزی علیرغم همه فشارهایی که دارد 100 میلیون دلار ارز 4200 تومانی برای واردات واکسن تخصیص دهد و این مبلغ غیر از آن مقداری است که خریداری شده است. 100 میلیون دلار روی میز باشد برای هر کسی که می تواند برود و واکسن وارد کند. اگر بخش خصوصی است بیاید با وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی ما هماهنگ کند و برود بخرد. الان یک بخش خصوصی هم رفته است و قرارداد شش میلیون دز واکسن را هم بسته است و انشاالله وارد می شود. برای این ها 4200 آماده است. هر بخش خصوصی که می تواند زیر نظر وزارت بهداشت و درمان واکسن وارد کند این کار را انجام دهد. رئیس جمهور ادامه داد: یک بحث دیگر هم داریم غیر 4200 تومانی و غیر واکسنی که ما خریداری می کنیم. یک بخش خصوصی هم اگر خواست با ارز نیمایی واکسن وارد کند می تواند زیر نظر وزارت بهداشت و درمان وارد کند و آزاد هست که برای هر کسی که می خواهد تزریق کند.
دوباره موضوع توزیع ارز 4200 تومانی و واردات مطرح شده است و بنابراین نکاتی در این زمینه وجود دارد که باید هشدار داده شود. اما قبل از آن بهتر است ببینیم که اوضاع واردات واکسن کرونا در کشور چگونه بوده است؟
مهرداد ارونقی معاون گمرک ایران طی مصاحبه ای در مورخه 29 فروردین 1400 گفت: در مجموع در بازه زمانی پانزدهم بهمن ماه سال 99 تا 26 فروردین ماه سال جاری، یک میلیون و 995 هزار و 800 دوز واکسن کرونا وارد کشور شدهاست.
وی ادامه داد: اولین محموله واکسن کرونای روسی (اسپوتنیک) در تاریخ پانزدهم بهمن ماه (1399.11.15) از کشور روسیه به میزان 20 هزار دوز از روسیه وارد کشور و فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) شد. معاون گمرک ایران با اشاره به ورود محموله دوم واکسن کرونا افزود: محموله دوم واکسن کرونا با برند اسپوتنیک در تاریخ 25 بهمن ماه سال گذشته (1399.11.25) از کشور روسیه به میزان 100 هزار دوز وارد شد.
ارونقی با بیان اینکه اولین محموله واکسن چینی 10 اسفند ماه وارد ایران شد، اظهار داشت: سومین محموله واکسن کرونا که اولین محموله واکسن چینی محسوب میشود، دهم اسفند ماه سال گذشته (1399.12.10) به میزان 250 هزار دوز وارد ایران شد.
وی ادامه داد: محموله چهارم واکسن کرونای وارداتی باز هم از کشور روسیه و با برند اسپوتنیک بوده که سومین محموله واکسن روسی محسوب میشود. این محموله چهاردهم اسفند ماه سال گذشته (1399.12.14) به میزان 200 هزار دوز وارد فرودگاه امام خمینی (ره) شده و ترخیص گردید.
معاون گمرک ایران درباره جزییات واردات پنجمین محموله واکسن کرونا به کشور گفت: پنجمین محموله واکسن کرونا از کشور هند به میزان 125 هزار دوز در تاریخ بیستم اسفند ماه سال گذشته (1399.12.20) وارد ایران شد.
ارونقی ادامه داد: ششمین محموله واکسن کرونا که چهارمین محموله واکسن روسی با برند اسپوتنیک بوده به میزان 100 هزار دوز در تاریخ پنجم فروردین امسال (1400.1.5) وارد کشور شد.
وی با اشاره به هفتمین محموله وارداتی واکسن کرونا گفت: هفتمین محموله واکسن وارداتی کرونا که پنجمین محموله واکسن روسی بوده، به میزان 100 هزار دوز در تاریخ دوازدهم فروردین ماه ( 1400.1.12) وارد و ترخیص شد.
معاون گمرک ایران افزود: هشتمین محموله واکسن وارداتی حاوی 700 هزار و 800 دوز واکسن کواکس بود که در تاریخ شانزدهم فروردین ماه (1400.1.16) از کشور کره جنوبی وارد ایران شد.
ارونقی با بیان اینکه تاکنون نهمین محموله واکسن کرونا اخرین واردات از واکسنهای خارجی بوده اظهارداشت: نهمین محموله واکسن کرونا بیست و ششم فروردین ماه (1400.1.26) از کشور چین به میزان 400 هزار دوز وارد شد.
همچنین باید یادآور شد که علاوه بر موارد فوق، امروز (دوم اردیبهشت 1400) یکصد هزار دوز واکسن sputnik v توسط شرکت هواپیمایی ماهان وارد فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) شد.
در گذشته تجربیات بسیاری در زمینه واردات کالا با ارز 4200 تومانی داشته ایم که مهمترین این تجربیات این بود که برخی ارز 4200 تومانی را گرفتند یا کالایی وارد نکردند، یا کالایی دیگر وارد کردند، یا کالا وارد کردند و به قیمت آزاد آن را فروختند.
حالا بیم آن می رود که دوباره همین داستان برای واردات واکسن کرونا با ارز 4200 تومانی تکرار شود و عده ای از این فرصت پیش آمده رانت عظیمی را به جیب بزنند.
گفتنی است که در 6 مرداد ماه 1398 بود که تصویر نامه عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی به رئیس جمهور در مورد تخلفات ارزی 20 شرکت در رسانه ها منتشر شد. در بخشی از نامه همتی به رئیسجمهور آمده بود: "حال به رغم تمام تلاشهای انجام شده و تخصیص و تامین ارز برای واردکنندگان مورد تایید دارای ثبتسفارش دستگاههای یاد شده متأسفانه حسب اطلاعات سامانه رفع تعهد ارزی این بانک، به نظر میرسد بخش قابلتوجهی از تعهدات ارزی مربوط به ورود کالا به کشور، بهرغم تامین ارز و انقضای مهلت قانونی رفع تعهد نشده و اسناد و مدارک سالانه مبتنیبر ورود و ترخیص قطعی کالاهای مورد اشاره در سامانه به ثبت نرسیده است". رئیسجمهور نیز با ارسال این نامه نوشت: "دستگاههای دولتی و شرکتهای دولتی فورا پاسخ دهند که چرا چنین تخلفی رخ داده است؟"
در نامه مذکور نام 20 شرکت دیده می شد که ده شرکت در حوزه کالاهای اساسی و ده شرکت دیگر نیز در حوزه داروها فعال بودند و در مجموع 3.5 میلیارد یورو ارز دولتی دریافت کرده بودند که از نظر بانک مرکزی سرنوشت 980 میلیون یورو دولتی مبهم باقی مانده بود. (بیشتر بخوانید: با ۲۰ شرکتی که یک میلیارد یورو ارز دولتی در آنها گم شده است، بیشتر آشنا شوید!)
مجیدرضا حریری رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین پیرامون بحث واردات واکسن با تاکید بر اینکه شرکت های واردکننده واکسن کرونای بخش خصوصی معرفی شوند، گفت: اتاق بازرگانی مگر می تواند تجارت کند؟ این شرکت ها هستند که تجارت می کنند بنابراین باید معلوم شود که کدام شرکت ها قرار است اقدام به واردات واکسن کرونا کنند.
با این تفاسیر بهتر است قبل از آنکه اقدام به توزیع این 100 میلیون دلار ارز 4200 تومانی برای واردات واکسن کرونا شود، سامانه ای طراحی گردد و در آن سامانه نام و مشخصات شرکت یا فردی که ارز 4200 تومانی برای واردات واکسن دریافت کرده است و همچنین میزان و تاریخ دریافت ارز 4200 تومانی ثبت گردد.
همچنین این سامانه نشان دهد که واردات این واکسن کرونا با ارز 4200 تومانی هم اکنون دقیقا در چه مرحله ای است. بعد هم مشخص شود که این واکسن به چه کسانی و یا به چه اقشاری تزریق شده است. این سامانه هم در اختیار افکار عمومی باشد و مردم بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند.
باید سعی کرد تا با استفاده از تجربیات گذشته در این زمینه از انحراف تا حد امکان جلوگیری کرد. این نباشد که یک عده خاصی تنها از مزایای این ارز 4200 تومانی منتفع شوند و چند ماه آینده باز عده ای تحت تعقیب قضایی بابت دریافت ارز 4200 تومانی قرار بگیرند و البته مراقب بود که این پول ها صرف تبلیغات برای یک کاندیدای خاص انتخاباتی نیز نشود.