به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، ایران یکی از مناطق غنی به لحاظ آئین‌های فرهنگی و اجتماعی است، آئین‌هایی که از پس سال‌های طولانی، هنوز هم در بسیاری از مناطق کشور توسط پیران و ریش سفیدان آن مناطق اجرا و بر زنده نگه داشتن آنها تاکید می‌شود.

ماه مبارک رمضان یکی از ایامی است که در گذشته در آن رسوم و آئین‌های مختلفی توسط مردم ایران انجام می‌گرفته است، رسومی که شاید برخی از آنها از بین رفته است اما برخی از آنها همچنان اجرا می‌شود.

در استان زنجان همزمان با فرا رسیدن ماه پر فیض و مبارک رمضان کارهای بسیاری برای استقبال و یا اجرا در این ماه رسم بوده است که هنوز هم بسیاری از آنها در بین مردم رایج است.

حال و هوای زنجانی‌ها برای استقبال از این ماه توصیف ناپذیر است، در زمان‌های دور صدای سحر خوان‌ها در کوی و برزن‌های دیدار خمسه با صدای سوت کارخانه کبریت این شهر در زمان سحر یا به زبان ترکی «اوباشدانلیق» را به مردم نوید می‌داد و همزمان دعای سحر در فضای شهر طنین انداز می‌شد.

قبل از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان مردم زنجان با حضور در مساجد به غبار روبی و عطرافشانی این مکان مقدس همت می‌گماردند، تا خانه‌های خدا برای میهمانی خدا آماده شود.

البته در بسیاری از نقاط استان نیز رسم بر این بوده مانند فرا رسیدن سال جدید خانه‌ها را نیز مانند دل‌هایشان خانه‌تکانی می‌کردند تا برای یک ماه راز و نیاز و عبادت آماده شوند و معتقدند باید با پاکی و نظافت گام به ماه مبارک رمضان گذاشت.

 سحرخوانی

شاید بسیاری از رسوم در گذر زمان رنگ باخته و نتوانسته خود را در گذر ایام حفظ کند، اما سحرخوانی همچنان در بسیاری از مناطق روستایی و در مناطقی که مدرنیته هنوز جایگاهی برای خود پیدا نکرده دیده می‌شود و ریش سفیدان و پیران این مناطق در سحرگاهان با سحرخوانی اقدام به بیدار کردن مردم می‌کنند.

اذان گفتن نیز در این ایام جایگاه ویژه‌ای دارد و برخی از مناطق مردم در پشت بام منازل خود اذان می‌گویند تا مردم را از زمان راز و نیاز آگاه سازند.

در گذشته رسم بوده است، که برخی با کوبیدن بر چیزی مانند قوطی‌های فلزی و خالی روغن و یا چیزهایی شبیه به اینها در سحرگاه همسایگان و هم محله‌‌ای‌های خود را برای سحر و بیدار شدن خبر می‌کردند، تا در خواب نمانند، هر چند که ساعت و بسیاری از وسایل امروز جای این کارها را گرفته ولی در برخی مناطق همچنان پیران قوم دست به این کارها می‌زنند.

افطاری دادن 

افطاری دادن به مردم و یا فامیل از رسوم بسیار زیبای مردم ایران است، هر چند در طی سال گذشته به دلیل شیوع ویروس منحوس کرونا و به دلیل جلوگیری از انتشار این بیماری کاهش یافته است، اما از زیباترین رسوم زنجانی‌هاست.

پذیرایی از روزه‌داران و میهمانان الهی در ماه مبارک رمضان از سوی مردم بسیاری نکو داشته و همیشه از اولویت‌های خیران در این ماه عزیز بوده است.

بسیاری از زنجانی‌ها نیز در این ایام به پیروی از شهید بزرگ این ماه عزیز حضرت امیرالمؤمنین امام علی(ع) به تهیه و توزیع اقلام موردنیاز خانواده‌های نیازمند در سطح استان می‌پردازند تا در ماه رمضان دل‌های نیازمندان را خشنود کنند.

چای چورگی مخصوص زنجان

یکی از شیرینی‌های مهم زنجانی برای افطار استفاده از «چای چورگی» است، نانی که به دلیل جایگاه ویژه نبودش در سفره زنجانی‌ها مانند درست کردن قورمه سبزی بدون سبزی است.

نان چایی که در این ایام از تولیدات مهم قنادی‌هاست جایگاه ویژه‌ای در بین مردم دارد و بسیاری از ایرانی‌ها این شیرینی را از زنجان به سوغات می‌برند.

نان چایی از آرد، آب، شیر، شکر، تخم مرغ، روغن مایع و کنجد در اندازه‌های مناسب در قنادی‌های زنجان پخت می‌شود.

در ماه رمضان از کنار قنادی‌ها که می‌گذری بوی این نان خوشمزه مشام هر عابری را می‌نوازد و پخت این نان یادگار آبا و اجداد این شهر است که هنوز هم طرفداران زیادی دارد.

فطر چورگی «نان فطر» نیز از جمله نان‌هایی که در این ایام پخته شده و بین مردم و نیازمندان توزیع می‌شود.

زولبیا و بامیه

زولبیا و بامیه از انواع شیرینی‌های سنتی و محبوب در میان ایرانیان هستند که به صورت متداول در ماه مبارک رمضان پخته می‌شوند.

زولبیا و بامیه در زنجان به صورت سنتی پخته می‌شود، از جمله مواد لازم زولبیا می‌توان به ماست و نشاسته اشاره کرد. درست کردن زولبیا در منزل کار بسیار ساده‌ای است و زولبیای خانگی بسیار خوشمزه‌تر و سالم‌تر از زولبیا بازاری است. 

ابتدا آب و شکر را مخلوط کرده و روی حرارت ملایم قرار دهید تا به جوش بیاید و تمام شکر حل شود سپس زعفران، گلاب و آبلیمو را اضافه کنید و پس از 10 دقیقه که جوشید شربت را از روی حرارت بردارید ( در زمان افزودن بامیه شربت باید ولرم باشد).

سپس آب و کره را داخل قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید تا بجوش بیاید، بعد آرد و شکر را اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا خمیر جمع شود. در ادامه دو قاشق غذاخوری شربت به آن اضافه کنید و هم بزنید تا کامل به خورد خمیر برود.

بعد از حدود 10 دقیقه خمیر را با حرارت ملایم تفت دهید و مدام هم بزنید تا خمیر بپزد. سپس قابلمه را از روی حرارت بردارید و پس از اینکه خمیر خنک شد تخم مرغ ها را به نوبت اضافه و خوب مخلوط کنید تا خمیری نرم و لطیف بدست بیاید. وانیل را نیز همزمان با تخم مرغ به خمیر بامیه اضافه کنید.

داخل قابلمه مقدار زیادی روغن بریزید. خمیر را داخل قیف با سر ماسوره دار بریزید و در روغن قیچی کنید، سپس روی حرارت ملایم قرار دهید. بامیه‌ها را در حین سرخ شدن مرتب به هم بزنید تا به هم نچسبند و یکدست سرخ شوند. این مرحله حدود 20 تا30 دقیقه طول می‌کشد. پس باید کمی صبر و حوصله به خرج دهید.

قابلمه را خیلی پر نکنید تا بامیه ها حسابی پف کنند و داخلشان پوک شود. با کم نگه داشتن دمای روغن شیرینی فرم صاف تر و قشنگتری پیدا می‌کند. قبل از ریختن سری دوم، بگذارید روغن از دما بیافتد و کمی خنک شود.

شیرینی‌ها پخته شده را در یک جای شیب‌دار و یا آبکش بریزید تا شربت اضافی خود را پس بدهند، به این ترتیب شیرینی شما کاملا آماده است.

از آش‌ ترش تا آش کشک زنجانی

همزمان با افطار مردم زنجان غذاهای ویژه‌ای را طبخ و می‌خورند که از آن جمله می‌توان به انواع آش‌های ترش، آش کشک، آش رشته و شیربرنج، فرنی و حلوا اشاره کرد.

البته مانند همه مردم ایران حلیم نیز جایگاه ویژه‌ای در بین مردم زنجان دارد و در این ایام با پخت حلیم و توزیع ان در بین مردم سعی می‌کنند تا در ثواب روزه و عبادات بندگان خدا شریک شوند هر چند این رسم نیز به مانند خیلی کارها به دلیل شیوع ویروس کرونا و به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی کمرنگ شده و مردم سعی می‌کنند در این ایام با اهدای جیره خشک از میهمانان و نیازمندان دستگیری کنند.

«فطر پایی»

از دیگر آیین مردم زنجان در رمضان، فطر پایی که فرستادن هدایایی توسط تازه داماد به خانه نامزد خود است. مطابق این سنت دیرینه در روز عید فطر تازه داماد، عیدانه نامزدش شامل میوه‌های فصل، پارچه لباسی، شیرینی و نان فطر و دیگر هدایا در مراسمی خاص و با حضور اقوام به خانه پدر عروس می‌برد.

در این مراسم بزرگان و اقوام جمع شده و هدایای مختلف را در سینی‌های بزرگ مسی که در اصطلاح عامیانه به آن «مِجمَع» گفته می‌شود به خانه عروس می‌برند.

دوختن کیسه لعن ابن المجلم مرادی

دوختن کیسه لعن ابن المجلم مرادی یکی دیگر از رسومی است که هنوز هم در برخی مناطق قدیمی و روستایی زنجان مرسوم است.

این رسم که در بین بانوان زنجانی در قدیم رایج بود است، در روز بیست هفتم ماه مبارک رمضان انجام می‌شد و بانوان به هنگام دوخت این کیسه با هر سوزنی که به این کیسه می‌زدند بر قاتل حضرت علی(ع) لعنت می‌فرستادند.

انتهای پیام/2308/ق/ی